Nga John R. Deni | Foreign Policy
Administrata e dytë e Donald Trump po përgatitet të rishikojë pozicionimin global të forcave të armatosura amerikane dhe një nga objektivat kryesorë pritet të jetë Evropa. Pas dekadash pranisë strategjike dhe udhëheqjeje në mbrojtjen e kontinentit, Shtetet e Bashkuara mund të reduktojnë ndjeshëm prezencën e tyre ushtarake, duke e lënë Evropën më të ekspozuar ndaj kërcënimeve ruse – dhe ndoshta më të vetmuar.
Ky ndryshim vjen si rrjedhojë e disa faktorëve: kosto në rritje, përqendrim ndaj Kinës dhe një dëshirë për “normalizim” të marrëdhënieve me Moskën. Në një kohë kur Shtëpia e Bardhë e sheh Bashkimin Evropian si rival ekonomik dhe NATO-n si një barrë të pabarabartë, deklaratat e zyrtarëve të rinj – përfshirë zëvendëspresidentin J.D. Vance – sinjalizojnë një zhvendosje të përgjegjësive të sigurisë drejt vetë evropianëve.
Por ekspertët paralajmërojnë se një tërheqje e nxituar do të dërgonte mesazhe të rrezikshme në të dy anët e botës. Për Rusinë, kjo do të interpretohej si shpërblim për agresionin, ndërsa për Kinën – si një shenjë e dobësisë amerikane dhe mungesës së angazhimit ndaj aleatëve. Për më tepër, Evropa nuk është thjesht një çështje strategjike: është partneri më i madh ekonomik i SHBA-së, me mbi 2.4 milion vende pune amerikane të lidhura me tregtinë e trans-Atlantikut.
Zgjidhja? Sipas analizës së profesorit John R. Deni, Pentagoni duhet të veprojë me kujdes. Reduktimi i kapaciteteve që mund të transferohen drejt Indo-Paqësorit – si avionët P-8, avionët luftarakë F-35 apo sistemet Aegis – mund të jetë një kompromis strategjik, ndërkohë që forcat tokësore (si këmbësoria e mekanizuar, helikopterët dhe trupat e blinduara) mbeten në Evropë për të ruajtur fuqinë parandaluese ndaj Rusisë.
Megjithatë, nëse reduktimi i pranisë ushtarake amerikane nuk bëhet me logjikën e zhvendosjes drejt Kinës, por si pjesë e një tërheqjeje të përgjithshme dhe ideologjike, atëherë rreziku është shumë më i madh. Në këtë rast, madje edhe misionet rotacionale të ushtarëve amerikanë në vende si Estonia, Letonia, Polonia apo Rumania mund të ndërpriten brenda pak javësh – një lëvizje që do të godiste zemrën e sigurisë së NATO-s.
Një përjashtim i mundshëm mund të jetë Polonia, që ka investuar miliarda dollarë për të ndërtuar bazat dhe infrastrukturën për trupat amerikane. Por edhe me një pranë të kufizuar në Varshavë, humbja e prezencës rotacionale në pjesën tjetër të krahut lindor do të ishte një tronditje për Evropën – dhe për prestigjin global të SHBA-së.
Në përfundim, tërheqja e trupave amerikane nga Evropa është thuajse e pashmangshme. Por sfida është në mënyrën si ajo zbatohet: një reduktim i kujdesshëm dhe i qëllimshëm mund të ruajë interesat amerikane; një tërheqje e shpejtë dhe ideologjike do të kërcënonte jo vetëm stabilitetin evropian, por edhe pozitën e Uashingtonit si një fuqi globale udhëheqëse.
