Nga Amelie Tolvin | Foreign Policy

Humbjet e tmerrshme të Rusisë në pushtimin e Ukrainës – që tashmë vlerësohet se kanë tejkaluar totalin e viktimave nga të gjitha luftërat e Moskës që nga viti 1945 – e kanë vënë në pah famën e saj për taktikat si “mulli mishit”. Ushtarët ukrainas kanë përshkruar valë trupash ruse të dobët armatosura dhe të papërgatitura që hidhen në front si mish për top, duke çuar në nivele ekstreme të vdekjeve dhe plagosjeve mes pushtuesve. Njëkohësisht, ushtarët rusë janë përfshirë vetë në dhunë ekstreme – jo vetëm ndaj civilëve dhe robërve ukrainas, por edhe kundër njëri-tjetrit.

Lufta e Rusisë në Ukrainë

Një përpjekje për të kuptuar konfliktin tre vjet pas nisjes.

Pse pra trupat ruse, të trajtuara nga komandantët e tyre si “këmbësori e konsumueshme”, janë të gatshme të pranojnë dhe ushtrojnë brutalitet të tillë me kaq pak rezistencë? Dhuna vëllavrasëse brenda njësive dhe keqtrajtimi mes ushtarëve nuk janë ekskluzivitet rus, por rrallëherë janë parë në këtë shkallë në dekadat e fundit. Dhe megjithëse në histori ushtarët kanë refuzuar urdhra – siç ndodhi me rastet e “fragging” nga ushtarët amerikanë në Luftën e Vietnamit – një sfidë e tillë mungon pothuajse plotësisht në radhët ruse. Pushtimi i vazhdueshëm i Ukrainës, i dokumentuar gjerësisht online, tregon se si një kulturë e rrënjosur dhune në ushtrinë ruse krijon një cikël brutal detyrimi dhe bashkëfajësie.

Janë dhënë disa shpjegime për këtë nënshtrim të trupave. Disa fokusohen te nxitjet financiare: bonuse të mëdha për rekrutim (në disa rajone shumëfishi i pagës mesatare vjetore), paga mbi mesataren dhe kompensime për familjet në rast vdekjeje. Të tjerë flasin për faktorë kulturorë – fatalizëm, nihilizëm – ose motivime ideologjike. Studiuesit Marlene Laruelle dhe Ivan Grek nga Universiteti George Washington argumentojnë se lufta u jep burrave rusë në fund të shoqërisë një mundësi për të “rikthyer dinjitetin mashkullor” në një realitet të shthurur.

Por këto shpjegime nuk mjaftojnë për të kuptuar pse ushtarët vazhdojnë të binden edhe pas përballjes me taktikat çnjerëzore dhe dhunën sistematike nga komandantët dhe kolegët e tyre. Disa dezertojnë, por numri i saktë nuk dihet. Shumë nga ata që rezultojnë të zhdukur janë në fakt të vdekur, ndërsa disa kthehen në njësi. Megjithatë, shumica qëndrojnë të bindur përballë humbjeve masive, mungesës së pajisjeve dhe keqtrajtimit.

Ky bindje mund të kuptohet më mirë si produkt i një kulture dhune të përhapur dhe të rrënjosur në ushtrinë ruse. Ajo krijon një cikël ku dhuna bëhet pjesë e identitetit të ushtarit – si viktimë, si agresor. Ekspozimi i përsëritur ndaj brutalitetit – i pranuar si normal që në fillim të shërbimit ushtarak – e thyen rezistencën e tyre dhe i bën të pranojnë çdo urdhër pa kundërshtim.

Shumica e ushtrive përdorin forma të kontrolluara dhune për të përgatitur ushtarët për stresin e betejës. Por në ushtrinë ruse, një traditë veçanërisht brutale e hazing-ut e njohur si dedovshchina është bërë pjesë zyrtare e kulturës ushtarake. Kjo dhunë nëpër kapanone – sidomos gjatë pjesës së parë të shërbimit – përfshin zhvatje, rrahje, përdhunim, e në raste ekstreme, edhe prostitucion të detyruar nga oficerët e lartë.

Raste famëkeqe përfshijnë një ushtar në vitet 2000 që humbi këmbët dhe organet gjenitale nga torturat, dhe një tjetër në vitin 2018 që vrau veten pasi i gdhendën një sharje në ballë me brisk. Sipas aktivistëve për të drejtat e njeriut, shumë “vetëvrasje” të dyshimta lidhen me hazing-un apo zhvatjen. Në vitin 2019, një rekrut në Siberi vrau tetë kolegë nga dhuna që kishte pësuar.

Në pushtimin e Ukrainës, kjo kulturë vazhdon edhe pse shumë rekrutë dërgohen direkt në front, pa kaluar ciklin e plotë të dedovshchina-s.

Dhuna ndaj dhe brenda radhëve shërben për të mbajtur nënshtrimin. Ka raportime për trupa penguese që vrasin ushtarë që tentojnë të tërhiqen. Ata që ankohen, kërkojnë largim apo shkelin rregullat, burgosen në “gropa ndëshkimi”, në qendra paraburgimi apo ekzekutohen nga komandantët. Ka raste kur ushtarët rusë vrasin njëri-tjetrin – për shembull, një grup torturoi për vdekje një koleg që u përpoq t’u ndalonte pirjen e alkoolit.

Dhuna është normalizuar aq shumë, saqë bëhet pjesë e vetëidentifikimit ushtarak. Që nga epoka sovjetike, ushtria ka përdorur frikën dhe dhunën si mjete për bindje. Dhe ky trashëgim vazhdon.

Çfarë do të thotë kjo për Ukrainën dhe më tej?

Ky realitet ka dy pasoja kryesore:

Meqë viktimat e shumta nuk kanë çuar në refuzim të urdhrave, Rusia ka gjasa të vazhdojë luftën e saj të konsumit, duke dërguar në front valë të reja trupash “të harxhuara”.

Ushtarët rusë do të vazhdojnë represionin sistematik ndaj ukrainasve, përfshirë krime lufte dhe shkelje të të drejtave të njeriut ndaj civilëve dhe robërve.

Siç treguan dëshmitë nga Bucha dhe Irpin, ushtria ruse vazhdon të ndjekë një politikë brutaliteti ekstrem. Në vend që t’i ndalojë, kjo dhunë i motivon më shumë për të vijuar.