Ish-Presidenti i Filipineve, Rodrigo Duterte, është arrestuar pas një urdhri arresti të lëshuar nga Dhomën Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICC), e cila po heton akuza për “krime kundër njerëzimit” gjatë fushatës së tij të ashpër kundër drogës që i drejtoi gjatë mandatit të tij.
Duterte u arrestua të martën në Aeroportin Ndërkombëtar të Manilës, menjëherë pas mbërritjes nga Hong Kongu, sipas qeverisë filipinase, e cila mori kërkesën për arrestim përmes Interpolit. “Pas mbërritjes, prokurori i përgjithshëm i dorëzoi njoftimin e ICC për urdhrin e arrestimit,” thuhet në një deklaratë nga qeveria. “Ai është tani në prangat e autoriteteve.”
Më vonë, Duterte u pa duke hipur në një avion në Manila, sipas një videoje të drejtpërdrejtë nga një gjeneral i pensionuar i policisë.
Presidenti i Filipineve, Ferdinand Marcos Jr, tha për mediat se avioni që transportonte Duterte mori fluturimin në orën 23:03 (14:03 GMT) me destinacion Hagën.
“Duterte u arrestua në përputhje me angazhimet tona ndaj Interpolit,” shtoi ai. “Interpolit kërkoi ndihmën dhe ne e plotësuam kërkesën, pasi kemi angazhime ndaj Interpolit që duhet t’i realizojmë.”
Akuza ndaj Duterte lidhen me fushatën e tij të ashpër kundër drogës, që ai drejtoi gjatë periudhës së tij si president nga 2016 deri në 2022. Sipas ankesës, të dyshuarit u mohuan “procedura të drejta ligjore”, dhe mijëra persona, përfshirë fëmijë, humbën jetën.
Ish-Presidenti sfidoi ligjshmërinë e arrestimit. “Çfarë është ligji dhe çfarë krimi kam kryer?” pyeti Duterte në një video të ngarkuar nga vajza e tij, Veronica Duterte.
Duke folur në një fjalim të shtunën në Hong Kong, Duterte mbrojti veprimet e tij si president, duke thënë se ai “bëri gjithçka… për popullin filipinas”.
Zëvendës Presidentja, Sara Duterte, gjithashtu e denoncoi arrestimin e babait të saj si një “shkelje të hapur të sovranitetit tonë dhe një ofendim për çdo filipinas që beson në pavarësinë e kombit tonë.”
Gjatë gjashtë viteve të presidencës së tij, më shumë se 7,000 persona u vranë gjatë operacioneve kundër drogës, sipas të dhënave të policisë. Megjithatë, aktivistët për të drejtat e njeriut kanë pretenduar se vrasjet janë më shumë se 30,000, përfshirë ato që u kryen nga persona të panjohur, disa prej të cilëve u zbuluan më vonë të ishin oficerë policie.
Human Rights Watch (HRW) e quajti arrestimin e Duterte një “hap të rëndësishëm për llogaridhënien në Filipine”.
“Arrestimi i tij mund t’i afrojnë viktimat dhe familjet e tyre drejt drejtësisë dhe dërgon mesazhin e qartë që askush nuk është mbi ligjin. Qeveria Marcos duhet ta dorëzojë atë me shpejtësi në ICC,” tha Bryony Lau, drejtoresha e zëvendës Azisë në HRW.
Urdhri i arrestimit shihet si një fitore për aktivistët e të drejtave të njeriut dhe familjet e viktimave, megjithëse Manila ka tërhequr nënshkrimin nga Statuti i Romës.
Gjatë presidencës së tij, Duterte shpalli një luftë të pamëshirshme kundër drogës, duke nxitur oficerët e policisë të “vrasin dhe të vrasin” të dyshuarit për drogë, ose t’i provokojnë ata që të luftojnë për të justifikuar përdorimin e forcës vdekjeprurëse.
Shumica e rasteve të hetuara nga ICC ndodhen midis 2016 dhe 2019, kur një urdhër i Duterte për tërheqjen nga ICC hyri në fuqi.
Në hetimin janë përfshirë gjithashtu krimet e supozuara që janë kryer kur Duterte ishte kryetar i qytetit të Davao, ku shërbeu për dy dekada.
