Orët inteligjente mund të ndihmojë në zbulimin e hershëm të shenjave të çrregullimit të stresit post-traumatik (PTSD), sugjeron një studim i ri.
Një studim trevjeçar që përfshiu më shumë se 5000 banorë të Izraelit para dhe pas sulmeve terroriste të udhëhequra nga Hamasi me 7 tetor 2023, zbuloi se ata që ndoqën gjerësisht mbulimin mediatik të mizorive kishin më shumë gjasa të zhvillonin PTSD.
Kërkimet e mëparshme kanë treguar se njerëzit që ekspozohen drejtpërdrejt ndaj ngjarjeve traumatike mund të zhvillojnë çrregullim akut stresi, i cili më pas mund të përparojë në PTSD.
Megjithatë, dihej më pak për PTSD-në tek njerëzit e ekspozuar në mënyrë indirekte ndaj ngjarjeve traumatike përmes mbulimit mediatik.
Për të trajtuar këtë boshllëk, studiues nga Universiteti i Tel Avivit në Izrael dhe Universiteti i Stanfordit në Shtetet e Bashkuara studiuan pasojat e sulmeve të 7 tetorit.
Ekipi analizoi të dhënat nga dy grupe banorësh izraelitë që nuk u sulmuan dhe as nuk kishin anëtarë të afërt të familjes të prekur.
Grupi i parë përfshinte 4806 pjesëmarrës në një studim që ishte ende në zhvillim në atë kohë duke mundësuar një krahasim “para dhe pas”.
Pjesëmarrësit plotësonin një pyetësor ditor për të vlerësuar nivelet e tyre të stresit dhe mbanin një orë inteligjente për të gjurmuar tregues të ndryshëm të mirëqenies, si ritmi ditor i zemrës dhe cilësia e gjumit.
Grupi i dytë përfshinte 2536 persona që plotësuan pyetësorë mbi simptomat e PTSD-së dhe ankthin rreth dy muaj pas sulmeve të 7 tetorit dhe sërish pesë muaj më vonë.
Analiza, e botuar në revistën PLOS Mental Health, tregoi se, rreth dy muaj pas 7 tetorit, nivelet e PTSD-së arritën nga 22.9% në 36% tek pjesëmarrësit, duke mbetur në intervalin 15.9% deri në 24.7% pas shtatë muajsh.
Por pjesëmarrësit që kishin parë “sasi të mëdha” lajmesh apo video të sulmeve në platforma si Telegram dhe TikTok kishin rrezik më të lartë për të zhvilluar PTSD.
Bashkautori i studimit, prof. Erez Shmueli, nga Universiteti i Tel Avivit, tha: “Të dhënat nga orët inteligjente zbuluan gjithashtu se pjesëmarrësit që zhvilluan PTSD patën rritje më të theksuara të niveleve të stresit dhe rënie më të forta të humorit, të aktivitetit fizik dhe të cilësisë së gjumit gjatë javës së parë pas 7 tetorit.
“Këto gjetje theksojnë ndikimin e ekspozimit mediatik mbi PTSD-në dhe sugjerojnë se orët inteligjente mund të ndihmojnë në zbulimin e hershëm.”
Studiuesit thonë se ora inteligjente mund të ndihmojë jo vetëm në kapjen e shenjave të hershme të PTSD-së, por edhe në mundësimin e trajtimit më të hershëm.
Prof. Shmueli shtoi: “Kërkimet e ardhshme mund të trajtojnë disa nga kufizimet e këtij studimi, si përfshirja e periudhave më të gjata të ndjekjes dhe shqyrtimi formal i PTSD-së nga profesionistët e kujdesit shëndetësor.”
