Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, dhe Presidenti rus, Vladimir Putin, do të takohen të premten e ardhshme në Alaskë për të diskutuar të ardhmen e luftës në Ukrainë.
Trump e bëri të ditur takimin e 15 gushtit përmes rrjeteve sociale, dhe më pas kjo u konfirmua edhe nga një zëdhënës i Kremlinit, i cili tha se vendndodhja ishte “mjaft logjike”, duke marrë parasysh afërsinë relative të Alaskës me Rusinë.
Nga Ukraina nuk pati reagim të menjëhershëm.
Njoftimi për takimin erdhi vetëm disa orë pasi Trump kishte sinjalizuar se Ukraina mund të detyrohej të heqë dorë nga disa territore për t’i dhënë fund luftës, e cila filloi me pushtimin e plotë të saj nga Rusia në shkurt 2022.
“Po flasim për territore që janë luftuar për tre vjet e gjysmë. Shumë rusë kanë vdekur. Shumë ukrainas kanë vdekur,” tha Trump të premten nga Shtëpia e Bardhë.
“Është shumë e ndërlikuar. Disa territore do t’i rikthehen, disa do të ndërrohen. Do të ketë ndërrim territoresh, për të mirën e të dy palëve.”
Presidenti amerikan nuk dha më shumë detaje mbi këtë propozim.
Megjithatë raportohet se Shtëpia e Bardhë po përpiqet të bindë liderët evropianë të pranojnë një marrëveshje që do t’i jepte Rusisë të gjithë rajonin e Donbasit në lindje të Ukrainës dhe do ta lejonte të mbante Krimenë.
Rusia do të hiqte dorë nga rajonet Kherson dhe Zaporizhzhia, të cilat aktualisht i kontrollon pjesërisht, si pjesë e marrëveshjes së propozuar.
Më herët të premten, Wall Street Journal raportoi se Putin kishte propozuar një marrëveshje të ngjashme ndaj të dërguarit të Trumpit, Steve Witkoff, gjatë një takimi të fundit në Moskë.
Nuk është ende e qartë nëse Ukraina dhe aleatët evropianë do të pranonin një marrëveshje të tillë, pasi presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe Putin janë ende larg në kushtet për paqe.
Zelensky e ka refuzuar më parë çdo parakusht që përfshin dorëzimin e territoreve.
Një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë i tha CBS-së se planet për takimin e së premtes së ardhshme janë ende në zhvillim, dhe ekziston mundësia që Zelensky të përfshihet në një formë apo tjetër.
Moska nuk ka arritur ende një fitore vendimtare në pushtimin e saj të plotë, por aktualisht kontrollon rreth 20% të territorit të Ukrainës. Ndërkohë, ofensivat ukrainase nuk kanë arritur të zmbrapsin forcat ruse.
Tre raunde bisedimesh direkte midis Ukrainës dhe Rusisë në Stamboll kanë dështuar të sjellin fundin e luftës, dhe parakushtet ushtarake dhe politike të Moskës për paqe shihen nga Kievi dhe aleatët e tij si një kapitullim de facto i Ukrainës.
Kërkesat ruse përfshijnë që Ukraina të bëhet shtet neutral, të zvogëlojë ndjeshëm ushtrinë e saj dhe të heqë dorë nga aspiratat për t’u bashkuar me NATO-n, si dhe heqjen e sanksioneve perëndimore ndaj Rusisë.
Moska gjithashtu kërkon që Kievi të tërheqë ushtrinë nga katër rajonet që Rusia i kontrollon pjesërisht në juglindje të Ukrainës, dhe të çmobilizojë forcat e saj.
Trump, megjithatë, këmbënguli të premten se SHBA ka një “mundësi” për një marrëveshje paqeje trilaterale mes vendeve.
“Liderët evropianë duan të shohin paqe, Presidenti Putin, besoj, dëshiron paqe, dhe Zelensky dëshiron paqe,” u tha ai gazetarëve.
“Presidenti Zelensky duhet të marrë gjithçka që i nevojitet, sepse do t’i duhet të përgatitet për të nënshkruar diçka dhe mendoj se po punon shumë për këtë,” tha Trump.
Muajin e kaluar, Trump pranoi për BBC-në se kishte menduar se një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë ishte afër me Rusinë katër herë të ndryshme: “Jam i zhgënjyer nga ai [Putini], por nuk kam mbaruar punë me të.”
Në javët e fundit ai e ka ashpërsuar qëndrimin ndaj Kremlinit, duke vendosur një afat deri të premten më 8 gusht që Rusia të pajtohet për një armëpushim në Ukrainë, përndryshe do të përballet me sanksione më të rënda.
Por me afrimin e afatit, kërcënimi ekonomik u zëvendësua shpejt nga planet për takimin e drejtpërdrejtë midis Trump dhe Putinit për të diskutuar një marrëveshje paqeje.
Të premten, nga Shtëpia e Bardhë nuk pati asnjë njoftim për sanksione të reja ndaj Rusisë.
Trump dhe Putin kishin folur në telefon në shkurt, në shkëmbimin e parë të drejtpërdrejtë që nga pushtimi i plotë rus.
Herën e fundit që një president amerikan u takua me Putinin ishte në vitin 2021, kur Joe Biden e takoi atë në një samit në Gjenevë të Zvicrës.