Universi ka më shumë se 4 dimensione? Një teori e re trondit botën e fizikës

Një botë e padukshme për sytë tanë, por ndoshta më e afërt se kurrë më parë për shkencën… Një studim revolucionar i publikuar në The European Physical Journal C hedh një dritë të re mbi një nga misteret më të mëdha të universit: materien e errët.

Shkencëtarë nga Spanja dhe Gjermania pretendojnë se kanë gjetur një mënyrë të re për të shpjeguar këtë substancë të padukshme që mban të bashkuara galaktikat – dhe përgjigjja mund të qëndrojë në një dimension të pestë të shtrembëruar, të quajtur WED (Warped Extra Dimension).

Sipas studimit, fermionet – një nga llojet themelore të grimcave – mund të udhëtojnë përmes portave që i çojnë drejt këtij dimensioni shtesë. Aty, ato shndërrohen në materie të errët fermionike, të padukshme për detektorët klasikë por me ndikim të madh në strukturën e universit.

“Kjo është hera e parë që një teori e tillë aplikohet me sukses për të shpjeguar problemin e gjatë të materies së errët në mënyrë të bashkërenduar,” thonë autorët.

Në modelin standard të fizikës, materia e errët është një boshllëk i madh: nuk ka asnjë grimcë që mund ta përfaqësojë atë. Por ky model i ri WED mund të jetë hapi i parë drejt një përmbysjeje në mënyrën si kuptojmë realitetin fizik.

Dhe pyetja që i ndjek të gjitha teoritë: A mund ta provojmë?

Po. Autorët thonë se gjithçka që duhet është një detektor i ndjeshëm për valët gravitacionale, pajisje që tashmë janë duke u përdorur në shumë vende të botës për të eksploruar çarje të panjohura të universit.

Pra, a ndodhet zgjidhja e misterit më të errët të universit vetëm një valë larg?

Mbetet për t’u parë. Por një gjë është e sigurt: nëse dimensioni i pestë ekziston, atëherë universi është shumë më i çuditshëm dhe më i thellë sesa kemi guxuar të imagjinojmë.