Gjashë anëtarë të një rrjeti rus spiunazhi, që vepronin nga një bujtinë në Great Yarmouth, janë dënuar sot me gjithsej 50 vite burg.
Grupi, i cili u përshkrua si një nga operacionet më të mëdha dhe më të ndërlikuara armiqësore të zbuluara ndonjëherë në tokën britanike, kishte përfshirë individë që raportohet se kishin shkëmbyer informacione sekrete me inteligjencën ruse për gati tre vite.
Ata kishin përgjuar bazën ajrore amerikane në Gjermani, kishin ndjekur kundërshtarë të Putinit dhe kishin planifikuar madje edhe rrëmbime, vrasje dhe “kurthe erotike” (të njohura si honeytraps) për ta.
Grupi mori nofkën “Minionët”, për shkak të stilit të tyre të larmishëm dhe marrëdhënieve dashurore të ndërlikuara, dhe kreu spiunazh në shkallë industriale, duke vënë në rrezik jetë njerëzish dhe sigurinë kombëtare.
Të dënuarit përfshijnë:
- Vanya Gaberova, 30 vjeçe, estetiste – 6 vjet e 8 muaj burg
- Katrin Ivanova, 33 vjeçe, teknikë laboratorike – 9 vjet e 8 muaj
- Bizer Dzhambazov, 44 vjeç, shofer dhe organizator terreni – 10 vjet e 2 muaj
- Ivan Stoyanov, 33 vjeç, ish-luftëtar kafazi – 6 vjet e 4 muaj
- Tihomir Ivanchev, 39 vjeç, ish-notar ndërkombëtar – 8 vjet
- Orlin Roussev, 46 vjeç, drejtuesi i operacionit – 10 vjet e 8 muaj
Roussev, i cili kishte punuar më parë në një kompani teknologjie në Bursën e Londrës, operonte nga një bujtinë që bleu për 220,000 paund në vitin 2021. Ai merrte urdhra nga Jan Marsalek, një biznesmen i arratisur dhe i kërkuar ndërkombëtarisht për një mashtrim prej 1.6 miliardë paund.
Gjatë seancës gjyqësore në Old Bailey, u zbuluan detaje tronditëse për jetën e dyfishtë të të pandehurve. Policia gjeti Gaberovën nudo në shtrat me Dzhambazovin, i cili kishte një marrëdhënie të fshehtë me të ndërkohë që jetonte me Ivanovën. Kjo e fundit mësoi për tradhtinë vetëm kur u arrestua.
Operacionet e financuara me të paktën 170,000 paund nga Moska përfshinin aktivitete në Londër, Vjenë, Valencia, Mal të Zi dhe Stuttgart. Në “shtëpinë e spiunazhit” u gjetën:
- Rrëke me teknologji të sofistikuar si gurë me kamera të fshehura,
- një pajisje 120,000 paund për përgjime telefonike,
- 11 dronë,
- 221 telefona mobilë,
- 75 pasaporta false.
Gaberova dhe Ivanova ishin të përfshira në skema për të joshur objektiva të spiunazhit përmes marrëdhënieve intime. Ndër objektivat e planifikuar ishin:
- gazetari Christo Grozev, që kishte zbuluar autorët e sulmit me agjent nervor në Salisbury,
- një disident rus në Britani, i planifikuar të vritej me shigjetë helmuese nga droni,
- një avokat rus që do të dërgohej në Moskë “i gjallë ose i vdekur” për 340,000 paund.
Grupi përdorte buxhete mujore deri në 34,000 paund për të ndjekur ushtarë ukrainas që stërviteshin në bazën amerikane në Gjermani, për të zbuluar vendndodhjen e raketave Patriot.
Pas arrestimit në shkurt 2023, u zbuluan mbi 80,000 mesazhe të koduara që dokumentonin planet e operacionit.
Komandanti Murphy nga Scotland Yard e përshkroi rastin si më të madhin që kishte parë ndonjëherë në dy dekada luftë kundër terrorizmit:
“Ishte si të lexoje një roman spiunazhi. Por kjo ndodhi realisht në territor britanik.”
Jonathan Hall KC, vëzhgues i pavarur për legjislacionin e terrorizmit, theksoi se Rusia po përdor gjithnjë e më shumë “prokurorë kriminalë” të zëvendësueshëm. Ata janë shpesh të painformuar mbi strukturën e plotë që i drejton, duke u bërë të parrezikshëm për sistemin nëse kapen.
“Spiunazhi nuk ka për të vdekur,” tha ai. “Dëmi nuk është gjithmonë i dukshëm menjëherë, por është pjesë e një fushate të gjerë ndikimi që zgjat në kohë.”
