Filozofi Chris Carter, i diplomuar në Oksford dhe autor i librit The Case for the Afterlife, ka ndarë një vizion tronditës dhe jashtë kornizave fetare tradicionale për atë që ndodh pas vdekjes. I mbështetur në dëshmi nga mediumë dhe eksperienca të afërta me vdekjen, ai prezanton një udhëtim shpirtëror përmes shtatë niveleve që shpirti përshkon, nga ndarja me trupin fizik deri në përqafimin e plotë me hyjnoren.
1. Niveli i parë – Toka
Ky është vendi ku fillon gjithçka. Jeta në Tokë është një provë, një mundësi për të zhvilluar vetëdijen morale dhe shpirtërore. Sjellja dhe zgjedhjet gjatë jetës tokësore përcaktojnë nivelin ku shpirti do të arrijë pas vdekjes.
2. Hades – Pushimi i përkohshëm
Pas vdekjes, shpirti kalon në një gjendje pushimi të quajtur Hades. Sipas Carter-it dhe rrëfimeve të Frederic Myers, Hades nuk është i frikshëm. Është një vend me dritë të zbehtë, një hapësirë e qetë, ku shpirtrat e lodhur çlodhen para se të vazhdojnë udhëtimin. Fëmijët e kalojnë shpejt, ndërsa të rriturit, sidomos ata që kanë kaluar një jetë të lodhshme, qëndrojnë më gjatë.
3. Plani i tretë – Sfera e imagjinatës tokësore
Ky plan është i ngjashëm me Tokën, por shumë më i bukur. Këtu, shpirtrat jetojnë në komunitete të ndërtuara sipas shijeve dhe mendimeve të tyre. Megjithatë, jo të gjithë përjetojnë një realitet të këndshëm. Ata që kanë qenë egoistë, të ligj apo të papërgjegjshëm në jetë, përjetojnë nivele të errëta dhe të vetmuara të këtij plani. Ky është momenti kur shpirti përballet me pasojat e jetës së tij tokësore.
4. Eido – Parajsa e parë e vërtetë
Një botë e bukurisë dhe dritës së pashembullt, ku ngjyrat, ndjesitë dhe harmonitë tejkalojnë çdo përshkrim tokësor. Ky është niveli ku shpirti fillon të ndjejë një paqe të thellë dhe të qëndrueshme. Carter thotë se është këtu ku Myers vetë pretendonte të kishte arritur pas vdekjes së tij.
5. Plani i Flakës
Një nivel më i lartë i ndërgjegjes ku shpirtrat përjetojnë një pastrim të brendshëm. Është një fazë transformimi shpirtëror, ku largohen gjurmët e fundit të egos dhe përgatitet kalimi drejt dritës më të pastër. Këtu ndarja me përvojat tokësore është thuajse e plotë.
6. Plani i Dritës
Në këtë fazë, shpirti nuk ka më formë trupore. Ai ekziston si dritë, si një mendim i pastër. Shpirtrat që arrijnë këtu janë të çliruar nga çdo gjurmë materiale dhe janë në harmoni me mendimin krijues hyjnor. Ky është niveli ku, sipas Carter-it, njeriu i afrohet më shumë konceptit të “të pavdekshmit”.
7. Out-Yonder – Largimi nga universi fizik
Niveli i fundit është përtej çdo përshkrimi. Këtu, shpirti ndahet përfundimisht nga çdo lidhje me realitetin fizik dhe arrin në një gjendje ku mund të ketë kontakt me Hyjnoren. Por, siç thekson Carter, kjo ndodh vetëm për ata që kanë kaluar të gjitha fazat me përkushtim shpirtëror dhe zhvillim të thellë moral.
A ekziston ferri? Po Zoti?
Carter përjashton idenë e ferrit tradicional. Ai e përshkruan si një “zjarr të mendjes”, një gjendje vetëshkatërrimi për ata që nuk duan të çlirohen nga egoja dhe mendësia e errët. Zoti, sipas tij, nuk shihet menjëherë pas vdekjes, pasi shpirti është ende shumë “primar” për të përjetuar Hyjnoren.
Përfundim
Chris Carter sjell një vizion të guximshëm për jetën pas vdekjes, larg dogmave fetare. Ai nuk premton shpëtim të përjetshëm për të gjithë, por thekson se ekzistenca jonë përtej jetës është e ndërlidhur ngushtësisht me zgjedhjet që bëjmë në Tokë.
“Ne nuk transportohemi menjëherë në një realitet të plotë – është një udhëtim i gjatë që kërkon rritje dhe përulësi,” shkruan ai.