Një zbulim i jashtëzakonshëm arkeologjik ka dalë në dritë në veri të Guatemalës, ku janë zbuluar mbetjet e një kompleksi maja gati 3,000-vjeçar me struktura të mëdha fetare, piramida dhe një sistem unik kanalesh uji. Ministria e Kulturës e vendit bëri publike të enjten detaje nga gjetjet që po ndriçojnë më tej historinë e qytetërimit të lashtë maja.

Kompleksi i sapozbuluar përfshin tre zona kryesore — Los Abuelos, Petnal dhe Cambrayal — të gjitha të vendosura pranë vendbanimit të njohur arkeologjik Uaxactún në rajonin e Petén. Sipas zyrtarëve, këto vendbanime formojnë një trekëndësh urban të panjohur më parë dhe shfaqin elementë të jashtëzakonshëm të organizimit urban, ritualeve fetare dhe inxhinierisë së ujit.

Në Los Abuelos, arkeologët kanë gjetur dy figura shkëmbore që përfaqësojnë një “çift paraardhës”, duke treguar për rëndësinë e vendit në ritet fetare. Petnal mburret me një piramidë 33 metra të lartë, ku janë zbuluar dhoma me murale simbolike, ndërsa në Cambrayal është identifikuar një sistem unik kanalesh uji brenda një ndërtese pallati — një veçori e pazakontë në arkitekturën maja.

Zbulimi është bërë nga një ekip i përbashkët guatemalas dhe sllovak, në kuadër të Projektit Arkeologjik Rajonal Uaxactún, me mbështetjen e Universitetit Comenius të Bratislavës. “Këto gjetje janë një dëshmi e qartë e madhështisë dhe kompleksitetit të qytetërimit maja, të cilin po e ndajmë me botën,” deklaroi Ministria e Kulturës në një video zyrtare.

Ky zbulim vjen pas gjetjes së një altari misterioz në Tikal në prill, dhe pas përdorimit të teknologjisë me lazer që ka zbuluar lidhje të reja mes vendbanimeve maja. Gjetjet e fundit pritet të ndikojnë ndjeshëm në mënyrën se si e kuptojmë zhvillimin dhe shtrirjen e këtij qytetërimi të lashtë.