Pavarësisht shpalljes së një armëpushimi pas shkëmbimit të sulmeve mes SHBA-së, Izraelit dhe Iranit, ekspertët e sigurisë kibernetike paralajmërojnë se përplasja mund të zhvendoset online — dhe pasoja të mëdha mund të vijnë nga “ushtria dixhitale” iraniane.
Sipas Sanaz Yashar, ish-oficere e inteligjencës ushtarake në Izrael dhe themeluese e një startup-i në fushën e sigurisë kibernetike, Irani ka një aparat të fuqishëm kibernetik, të shpërndarë në tri agjenci: Gardën Revolucionare Islamike (IRGC), Ministrinë e Inteligjencës dhe atë të Mbrojtjes. Ajo paralajmëron për një valë të afërt operacionesh “të shpejta dhe të pista” nga Irani, me qëllim shkaktimin e ndërprerjeve, panikut dhe efektit psikologjik, por jo domosdoshmërisht me pasoja katastrofike. Megjithatë, në afat më të gjatë, pritet investim në sulme shkatërruese dhe të mohuara, si forma më efektive për të goditur SHBA-në dhe Izraelin pa pasoja të drejtpërdrejta ushtarake.
SHBA e papërgatitur? CISA pa drejtim dhe me staf të lodhur
Në SHBA, Agjencia për Sigurinë Kibernetike dhe Infrastrukturën (CISA) mund të mos jetë në gjendje të përballojë një valë të re kërcënimesh. Me mungesë drejtuesi të përhershëm, dorëheqje të shumta dhe burime të pamjaftueshme, një punonjës i brendshëm i CISA-s i tha Forbes se çdo ngarkesë e re “do të jetë një barrë e papërballueshme në kushtet aktuale.”
Jeff Moss, themeluesi i konferencës së famshme DEF CON dhe ish-këshilltar i CISA-s, shkroi: “Filloni të bëni backup – mos u habisni nga sulme kibernetike nga Irani apo mbështetësit e tij. Pas shkatërrimit të CISA-s, koha është perfekte.”
Nga ana tjetër, drejtuesja e zyrës së marrëdhënieve me publikun të CISA-s, Marci McCarthy, pretendon se presidenti Trump dhe sekretarja e Sigurisë Kombëtare Kristi Noem po e rikthejnë CISA-n në misionin e saj thelbësor, duke e larguar nga “censura, propagandat dhe fokusimi në zgjedhje”. Ajo shton se nuk ka kërcënime të drejtpërdrejta aktuale, por organizatat kritike infrastrukturore duhet të qëndrojnë vigjilente.
Nga hakera tek ndikimi politik
Irani ka treguar se zotëron aftësi për të sulmuar sisteme kritike. Në fund të vitit 2023, impiante ujësjellësish amerikanë u prekën nga sulme kibernetike, duke çuar në sanksione ndaj zyrtarëve të IRGC. Në fillim të 2024-s, SHBA ofroi 10 milionë dollarë shpërblim për informacion mbi grupin CyberAv3ngers, të lidhur me sulme ndaj pajisjeve me origjinë izraelite.
Sipas Yashar, hakerat iranianë synojnë përhapjen e frikës dhe mbështetjes së brendshme për regjimin, dhe objektivat më të rrezikshëm përfshijnë bazat e të dhënave të marinës, aviacionit dhe informacionit të transportit detar.
Por disa ekspertë thonë se rreziku nuk duhet të mbivlerësohet. John Hultquist nga Google Threat Intelligence thekson se fokusi kryesor i Iranit është psikologjik, jo teknologjik: “Ka rrezik real për kompanitë, por nuk duhet t’i japim Iranit fitore duke e ekzagjeruar kërcënimin.”
Nga Stuxnet tek Predatory Sparrow
Sulmet fizike ndaj objekteve bërthamore iraniane në qershorin 2025 mund të tregojnë se sulmet kibernetike nuk mjaftojnë më për të ndalur programin bërthamor iranian. Sulmi famëkeq me virusin Stuxnet ndaj objektit në Natanz në vitin 2009, që besohet të ketë qenë bashkëpunim SHBA-Izrael, e zvarriti programin bërthamor për vite. Sot, siç duket, bombat kanë zëvendësuar malware-in.
Megjithatë, fronte të reja online po përplasen. Grupi pro-izraelit Predatory Sparrow ka marrë përgjegjësinë për një sulm ndaj platformës më të madhe të kriptomonedhave në Iran, Nobitex, me 90 milionë dollarë të vjedhur – por lidhja me qeverinë izraelite mbetet e paqartë. Irani, në reagim, izoloi përkohësisht internetin për të mbrojtur rrjetet e veta.
Përfundim
Lufta Izrael-Iran po merr forma të reja në epokën digjitale. Ndërsa goditjet fizike kanë sjellë pasoja të drejtpërdrejta, kërcënimi kibernetik është më i vështirë për t’u ndaluar dhe për t’u identifikuar, por gjithashtu më i dëmshëm nëse mbrojtja është e dobët. SHBA dhe Izraeli përballen jo vetëm me një rival të vendosur, por me një rrjet kompleks kibernetik që vepron me goditje të shpejta, të heshtura dhe shpesh të pashpjegueshme – dhe për këtë, vigjilenca dhe burimet janë më të domosdoshme se kurrë.
