Një rrugë misterioze me tulla të verdha në fund të Oqeanit Atlantik ka çuar arkeologët detarë në zbulimin befasues të dy anijeve daneze të skllavërisë, të zhdukura që nga viti 1710. Bëhet fjalë për Fridericus Quartus dhe Christianus Quintus, të cilat, sipas dokumenteve historike, u fundosën në brigjet e Amerikës Qendrore — njëra u dogj, tjetra u shkatërrua në dallgët e detit pasi iu pre litari i spirancës.
Për vite me radhë, në brigjet e Parkut Kombëtar Cahuita në Kosta Rika njiheshin dy rrënoja detare të konsideruara si anije pirate, por gjithçka ndryshoi në vitin 2015, kur një grup arkeologësh amerikanë gjetën tulla të verdha me origjinë të pazakontë.
Në vitin 2023, studiuesit nga Muzeu Kombëtar i Danimarkës dhe Muzeu i Anijeve Vikinge kryen një zhytje të plotë nënujore për të analizuar tullat, dërrasat e djegura dhe pipat prej balte të gjetura në vendin e ngjarjes. Rezultatet, të publikuara së fundmi, konfirmojnë se rrënojat i përkasin pikërisht dy anijeve të zhdukura të skllavërisë.
“Tullat janë daneze, po ashtu edhe druri i djegur që përputhet me dëshmitë historike për zjarrin në njërën prej anijeve,” deklaroi David Gregory nga Muzeu Kombëtar i Danimarkës. Analiza tregoi se tullat ishin prodhuar në rajonin e Flensburg Fjord, një qendër e njohur e prodhimit të tullave në shekullin XVIII.
Me anë të datimit të unazave të pemëve, studiuesit zbuluan se druri i përdorur në ndërtimin e njërës prej anijeve ishte prerë midis viteve 1690–1695 në rajonin perëndimor të Detit Baltik. Pipa prej balte të gjetura në rrënoja ishin të prodhimit holandez, por shumë të zakonshme në anijet daneze të kohës.
Arkeologu Andreas Kallmeyer Bloch, i cili ka ndjekur këtë mister për vite me radhë, e cilësoi ekspeditën si më të “çmendurin dhe më dramatikun” e karrierës së tij:
“Është një zbulim me rëndësi të jashtëzakonshme për historinë daneze dhe për komunitetin vendas të Kosta Rikës,” tha ai.
Danimarka ndaloi tregtinë transatlantike të skllevërve në vitin 1792, por skllavërinë e shfuqizoi vetëm më 1847. Ky zbulim përbën një kapitull të ri në përballjen e vendit me të kaluarën e vet kolonialiste. Projekti u zhvillua nga qendra e re kërkimore Njord, që synon të eksplorojë edhe rrënoja të tjera daneze nëpër botë.
