Nuk ka koleksionist më të madh, as adhurues më të përkushtuar të Napoleon Bonapartit sesa Pierre-Jean Chalençon.
Ai është, pa diskutim, koleksionisti më i prodhimtarisë së lartë i materialeve napoleonike, me mbi 1,000 objekte në pronësi. Në fakt, koleksioni i tij, që i ka marrë katër dekada për t’u ndërtuar, është bërë aq i madh sa ai nuk mund ta përballojë më financiarisht mbajtjen e tij.
Për këtë arsye, më shumë se 100 objekte të çmuara napoleonike do të shiten në ankand nga Sotheby’s Paris më 24 qershor. Ato përfshijnë mobilie perandorake, argjendari, porcelan, skulptura, piktura të mjeshtërve të vjetër, dorëshkrime dhe vizatime. Objektet ofrojnë një pamje sa më të plotë të figurës historike, që nga fëmijëria, karriera ushtarake, kurorëzimi në Notre-Dame, jeta familjare dhe deri te rënia e perandorisë dhe internimi në ishullin Shën Helena.
Katalogu ende nuk është publikuar, por sipas materialeve të publikuara nga Sotheby’s, objekti më i rëndësishëm i ankandit është kapela e famshme me dy cepa e Napoleonit, simboli më i dallueshëm i sundimit të tij si lider ushtarak. Ndërsa oficerët e vishnin me krahët përpara e pas, Napoleoni e mbante me krahët paralel me shpatullat. Vlera e saj vlerësohet nga 500,000 – 800,000 euro (571,167 – 913,867 dollarë).
Një tjetër objekt i çmuar është unaza prej ari me diamant, e punuar nga argjendari zyrtar i Napoleonit, Marc-Etienne Nitot, dhuruar si dhuratë perandorake më 1811. Vlera e saj: 200,000 – 300,000 euro (228,466 – 342,700 dollarë).
Përgjigjet nga Pierre-Jean Chalençon
Anthony DeMarco: Çfarë ju frymëzoi që në fillim për figurën e Napoleon Bonapartit?
PJC: Që në fëmijëri u magjepsa nga fati i tij i jashtëzakonshëm. Ai është simbol i ngjitjes me meritë, gjenialitetit ushtarak e politik, dhe mbi të gjitha, një vullneti të hekurt. Një figurë mitike, njëkohësisht njerëzore dhe mbinjerëzore. Ai është një njeri që e ndërtoi vetë fatin e tij.
AD: E mbani mend objektin e parë që keni blerë?
PJC: Po, absolutisht – ishte një letër e Napoleonit kur ishte ende në shkollën ushtarake. Në fakt, është letra më e hershme e njohur që ai ka shkruar. Kjo letër më bëri të kuptoj se objektet historike kanë shpirt.
AD: Si ka evoluar lidhja juaj me trashëgiminë e Napoleonit në vite?
PJC: Sa më shumë rritej koleksioni, aq më thellë kuptoja njeriun pas ikonës. Ai nuk ishte vetëm pushtues – por reformator dhe ndërtues i madh. Koleksioni im është një pasqyrë e këtij njeriu shumëplanësh.
AD: Procesi i ndërtimit të këtij koleksioni – ishte pasion, strategji apo rastësi?
PJC: Pasioni është thelbi. Por nevojiten disiplinë, kërshëri, rrjete njerëzish dhe herë pas here, pak fat. Është një përpjekje e përjetshme, gati e shenjtë.
AD: Cili është objekti më i dashur për ju nga ky ankand?
PJC: Vështirë të zgjedh… por më pëlqen vulosësi i artë, i vjedhur nga karroca e tij në Waterloo. Një objekt unik që e kishte për zemër. Ishte vula me të cilën ai nënshkroi dokumentet më të rëndësishme të Perandorisë.
AD: A keni histori interesante nga blerjet më të vështira?
PJC: Po, shumë. Çdo blerje ka historinë e vet – është një aventurë më vete.
AD: Si siguroheni për autenticitetin dhe origjinën e objekteve?
PJC: Bashkëpunoj me ekspertët më të mirë. Kërkoj në arkiva, letra, burime. Është një proces gati arkeologjik – nuk ka vend për gabime.
AD: Çfarë zbulojnë këto objekte për Napoleonin si njeri dhe si lider?
PJC: Një figurë thellësisht njerëzore. Nga shkëlqimi perandorak te varfëria ekstreme në Shën Helena. Por vullneti i tij mbeti i njëjtë. E prekshme dhe e fuqishme.
AD: Çfarë mite për Napoleonin zhbën koleksioni juaj?
PJC: Që ishte një tiran i ftohtë. Letra dhe sendet e tij personale tregojnë ndjeshmëri, bujari, ndonjëherë edhe brishtësi – përtej klisheve.
AD: Si e kanë pritur ekspozitat ndërkombëtare koleksionin tuaj?
PJC: Anglo-saksonët janë të mahnitur nga periudha e mërgimit. Aziatikët e admirojnë si strateg. Frëngjtë luhaten mes adhurimit dhe ambivalencës. Amerikanët e shohin si figurën e vetë-suksesit. Ai mbetet i përjetshëm.
AD: Çfarë roli kanë koleksionistët privatë në ruajtjen e historisë kombëtare?
PJC: Ne jemi kujdestarë të historisë që shteti nuk mund gjithmonë ta ruajë. E ndajmë atë me të tjerët. Është mision, pothuaj detyrë.
AD: Pse vendosët ta nxirrni këtë koleksion në ankand pikërisht tani?
PJC: Erdhi koha. Duhet ta dish kur t’ia kalosh stafetën. Këto objekte duhet të vazhdojnë të jetojnë, të frymëzojnë. Dua që të tjerë ta trashëgojnë këtë kujtim.
AD: A është e vështirë të ndaheni prej tyre emocionalisht?
PJC: Historia vazhdon, por Napoleoni është i përjetshëm.
AD: Çfarë shprese keni për koleksionistët apo institucionet që do t’i marrin këto objekte?
PJC: T’i kuptojnë si më shumë se relikte – janë copëza fati që ndryshuan historinë e njerëzimit.
AD: E shihni ankandin si mbyllje apo si fillim të një kapitulli të ri?
PJC: Ëndërra ime do ishte që një blerës t’i marrë të gjitha bashkë. Nuk janë objekte të shkëputura, por një koleksion i plotë dhe logjik, që përmbledh më të rëndësishmet e Perandorisë.
AD: A ka ende objekte napoleonike që doni t’i gjeni?
PJC: I kam të gjitha.
AD: Përtej koleksionit, a keni projekte për libra, filma apo ekspozita?
PJC: Ndoshta blerësi i koleksionit do ta bëjë këtë, dhe do jem në dispozicion të plotë për të vazhduar këtë aventurë.
