Pas më shumë se 20 vitesh, qindra shqiptarë të natyralizuar në Gjermani kanë rifituar mundësinë për të rikthyer shtetësinë shqiptare, falë një ndryshimi të vonuar, por thelbësor në rregulloret shqiptare. Qeveria shqiptare ka hequr kushtin absurd për një certifikatë lindjeje të lëshuar nga autoritetet gjermane – një dokument që shumë emigrantë të brezit të parë nuk mund ta siguronin.
Rasti i Enkeleda Olldashi-Heusinger:
Një nga rastet më domethënëse është ai i Enkeleda Olldashi-Heusinger, e cila u detyrua të hiqte dorë nga nënshtetësia shqiptare për të marrë atë gjermane, por mbeti e lidhur emocionalisht me vendlindjen. Kur ligji gjerman ndryshoi në vitin 2024, duke lejuar mbajtjen e dy shtetësive, ajo kërkoi të rikthente atë shqiptare. Por aplikimi u bllokua për shkak të kërkesave burokratike të papërshtatshme nga konsullata shqiptare në Mynih, të cilat kërkonin dokumente gjermane që nuk ekzistonin për persona të lindur në Shqipëri.
Ndryshimi i rregullores dhe efekti praktik:
Pas reagimeve të qytetarëve dhe raportimeve mediatike, përfshirë edhe nga Deutsche Welle, në prill 2025 qeveria shqiptare hoqi kërkesën për dokumente të lëshuara nga Gjermania. Mjafton tani një certifikatë lindjeje shqiptare, e cila mund të merret edhe përmes konsullatave. Për Enkeledën, kjo rregullore e re i hapi rrugën e bllokuar dhe procesi vijoi pa probleme.
Vonesat që kushtuan:
Megjithatë, për shumë të tjerë, ndryshimi erdhi shumë vonë. Qytetarët që kishin mbledhur dokumente dhe nuk morën më takim në ambasadë për shkak të kërkesave të reja, rrezikojnë që aplikimet e tyre të jenë të pavlefshme për shkak të afatit gjashtëmujor të dokumentacionit. Ministria e Brendshme shqiptare nuk ka dhënë ende një përgjigje për këtë problem.
Simbolikë dhe identitet:
Për Enkeledën dhe shumë të tjerë, rikthimi i nënshtetësisë nuk është thjesht një akt burokratik – por një rikthim simbolik te rrënjët. “Do të festoj me një valle në kalanë e Beratit, me turistët e mi gjermanë,” thotë ajo, në pritje të pasaportës shqiptare që do të simbolizojë një identitet të dyfishtë të merituar.
