Gaza ndodhet zyrtarisht në uri të plotë, sipas një raporti të publikuar të premten nga Iniciativa e Klasifikimit të Fazave të Sigurisë Ushqimore (IPC), e mbështetur nga OKB. Raporti thekson se urija është plotësisht e shkaktuar nga njeriu dhe se përhapja e saj do të vazhdojë të rritet nëse nuk ndërmerret një ndërhyrje e menjëhershme.
Uria në Gaza: kushte të përshkruara si “katastrofike”
IPC ka konfirmuar se Guvernorati i Gazës, që përfshin edhe Qytetin e Gazës, ndodhet në fazën më ekstreme të krizës ushqimore. Raporti paralajmëron se uria “mund të ndalet dhe të kthehet pas”, por kërkon një armëpushim urgjent dhe leje për hyrjen e ndihmave humanitare. “Koha e debatit ka kaluar. Uria është e pranishme dhe po përhapet me shpejtësi”, thuhet në raport.
Gjatë gati dy viteve lufte, Izraeli shpesh ka kufizuar ose ndërprerë hyrjen e ndihmave, duke lënë popullsinë në kushte ekstreme. Sipas Ministrisë së Shëndetësisë palestineze, deri tani kanë vdekur 271 persona nga uria, mes tyre 112 fëmijë.
Raporti thekson se deri në qershor 2026, 132,000 fëmijë nën 5 vjeç rrezikojnë jetën nga kequshqyerja, ndërsa 41,000 raste janë kritike – një dyfishim i shifrave krahasuar me majin.
Reagimet ndërkombëtare
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, e quajti urinë në Gaza një “katastrofë të shkaktuar nga njeriu, një dështim moral dhe njerëzor”. Ai kujtoi se, si fuqi pushtuese, Izraeli ka detyrimin ligjor ndërkombëtar për të siguruar ushqim dhe furnizime mjekësore për popullsinë civile.
Koordinatori i OKB-së për ndihmat emergjente, Tom Fletcher, deklaroi se raporti i IPC-së është “dëshmi e pakundërshtueshme”. Ai theksoi se ushqimi mbetet stok në kufij për shkak të “pengimit sistematik nga Izraeli”.
Nga ana tjetër, agjencia izraelite COGAT hodhi poshtë raportin, duke e quajtur të “njëanshëm dhe të bazuar në të dhëna të Hamasit”. Sipas COGAT, situata humanitare në Gaza “po përmirësohet” dhe ndihmat shpesh “shfrytëzohen nga Hamas”.
Por dëshmitë nga terreni, imazhet rrëqethëse dhe rrëfimet e banorëve e përgënjeshtrojnë këtë narrativë.
Zëri i banorëve: “Sigurisht që ka uri”
Gazetarë dhe qytetarë të zhvendosur në Gaza City kanë dëshmuar se situata është e padurueshme prej muajsh.
- Ahed Ferwana, gazetar palestinez: “Kjo klasifikim erdhi në kohën e duhur për të treguar botës shkallën e tragjedisë. Gaza po vuan nga uria për shkak të agresionit dhe mbylljes së kufijve.”
- Bisan Gazal, një grua e zhvendosur: “Sigurisht që ka uri. Ndonjëherë hamë vetëm një vakt në ditë, ndonjëherë asgjë. Fëmijët tanë flenë duke qarë.”
- Tawfeeq Abu Rajad, banor në perëndim të Gazës: “Çmimet e ushqimeve janë të papërballueshme dhe proteina pothuajse nuk ekziston. Ky klasifikim është i saktë – por duhet veprim urgjent.”
Një precedent i errët në Lindjen e Mesme
Ky është rasti i parë që IPC shpall zyrtarisht uri në Lindjen e Mesme. Deri më tani, uria ishte konfirmuar vetëm në raste të rralla si Somalia (2011), Sudani i Jugut (2017 dhe 2020) dhe Darfur (2023).
Sipas standardeve të IPC, një zonë shpallet në uri kur:
- 20% e familjeve nuk kanë ushqim të mjaftueshëm;
- 30% ose më shumë e fëmijëve janë të kequshqyer në mënyrë akute;
- të paktën 2 persona në çdo 10,000 vdesin çdo ditë nga uria ose kombinimi i saj me sëmundjet.
