Në një fushë të qetë në Hertfordshire, vetëm një orë larg Londrës, që prej 182 vitesh ruhen mostra toke, gruri dhe kashte nga eksperimente bujqësore që kanë ndjekur ndryshimet në mjedis gjatë dy shekujve të fundit. Këto mostra të rralla tregojnë se mikroplastikat, grimca të vogla plastike, kanë filluar të depërtojnë edhe në mjedisin tonë natyror që prej gjysmës së shekullit të 20-të.
Sipas hulumtimeve të Rothamsted Research në Angli, ku ruhen këto mostra, mikroplastikat janë të pranishme në tokë, ndërsa sot ato gjenden edhe në organizmin e njeriut. Studiuesit kanë zbuluar mikroplastika në gjak, pështymë, qumësht gjiri, si dhe në organet jetike si truri, mëlçia, veshkat dhe kockat.
Një studim i vitit 2024 tregoi se konsumimi i mikroplastikave është rritur gjashtëfish që nga viti 1990, me pika të nxehta në vende si SHBA, Kina, Lindja e Mesme, Afrika Veriore dhe Skandinavia. Kjo tregon se ekspozimi ndaj mikroplastikës është një fenomen global me impakt të rëndësishëm shëndetësor.
Në fillim të vitit 2025, në Londër u krye eksperiment i parë i këtij lloji ku tetë vullnetarë konsumuan mikroplastika për të ndjekur sasinë dhe rrugën e tyre në trup. Rezultatet e pritshme do të ndihmojnë në kuptimin e mënyrës se si mikroplastikat absorbohen nga zorrët dhe përhapen në gjak, duke ofruar të dhëna të reja mbi rreziqet e mundshme shëndetësore.
Hulumtimet e fundit nga Kina, Italia dhe SHBA kanë zbuluar mikroplastikë në kocka, arterie dhe trurin e njerëzve, duke e lidhur praninë e tyre me sëmundje të tilla si demenca, sëmundjet kardiovaskulare dhe inflamacioni kronik. Megjithatë, ekspertët theksojnë se mikroplastikat nuk janë shkaktarë të drejtpërdrejtë të këtyre sëmundjeve, por mund të përkeqësojnë efektet e faktorëve të tjerë që dëmtojnë shëndetin.
Studimet tregojnë gjithashtu se mikroplastikat mund të shkaktojnë inflamacion kronik dhe të ndikojnë në proceset e plakjes dhe rrezikun për kancer. Personat me sëmundje kronike, si astma apo sëmundjet pulmonare, duket se janë më të ndjeshëm ndaj efekteve negative të mikroplastikës.
Shkencëtarët po punojnë për të përcaktuar nivelet e sigurta të ekspozimit ndaj mikroplastikës dhe po testojnë efektet në modele laboratorike, por deri tani mungojnë të dhëna të qarta për ndikimin e tyre në njerëzit e shëndetshëm.
Ekspertët paralajmërojnë për nevojën urgjente për të reduktuar ekspozimin ndaj plastikës në jetën e përditshme dhe për të zhvilluar alternativa më të sigurta në produktet plastike, veçanërisht në mjediset shëndetësore ku përdorimi i plastikës është i përhapur.
Mikroplastikat janë një kërcënim i heshtur dhe i përhapur që kërkon vëmendje dhe veprim urgjent për të mbrojtur shëndetin tonë dhe mjedisin.
