Përpjekjet e Trump për t’u afruar me Putinin kanë ndikuar opinionin rus—por nuk kanë arritur ta ndalojnë luftën
Prej vitesh, Presidenti rus Vladimir Putin e ka shfrytëzuar festën vjetore të Ditës së Fitores më 9 maj, që përkujton fitoren sovjetike ndaj Hitlerit në Luftën e Dytë Botërore, për të afirmuar madhështinë e tij. Triumfi sovjetik i vitit 1945 ka qenë dhe mbetet një nga ngjarjet e rralla historike që bashkon realisht popullin rus, dhe natyrisht Putin, me kalimin e kohës, nuk mund të mos e përvetësonte këtë simbol. Madje, ai e personalizoi këtë ditë, duke i marrë kuptimin kombëtar dhe duke i futur edhe ritualet publike nën kontrollin e tij. Për shembull, “Regjimenti i Pavdekshëm”, një organizatë shoqërore që mobilizonte qindra mijëra rusë të marshonin me fotografitë e të afërmve që kishin luftuar në luftë, është vendosur tërësisht nën kontrollin e Kremlinit. Në vitin 2015, në përvjetorin e 70-të të Ditës së Fitores, Putin vetë udhëhoqi një kolonë të tillë nëpër qendër të Moskës.
Që prej fillimit të “operacionit special” në Ukrainë në vitin 2022, kjo festë ka marrë një kuptim të ri e më aktual. Gjatë tre viteve të fundit, Kremlini ka shtyrë me forcë idenë se konflikti në Ukrainë është vazhdim i Luftës së Madhe Patriotike kundër Perëndimit—një armik që dikur kishte emrat e Napoleonit dhe Hitlerit dhe që tani përfaqësohet nga Ukraina dhe Evropa (me Shtetet e Bashkuara të përjashtuara nga lista, që nga kthimi në pushtet i Presidentit Donald Trump). Kjo tezë është kthyer në shtyllë të propagandës shtetërore ruse, dhe parada e Ditës së Fitores bashkë me ritualet përkatëse janë projektuar për ta përforcuar atë në ndërgjegjen e publikut.
Për të gjitha këto arsye, Putin është i vendosur që përvjetorin e 80-të të fitores sovjetike ta festojë me pompozitet të veçantë. Ai ka nevojë të tregojë se nuk është i izoluar nga bota, se pjesa më e mirë e saj—vendet dhe popujt që sipas Kremlinit luftojnë kundër “hegjemonisë perëndimore” dhe “kolonializmit”—janë në krah të Rusisë, pavarësisht faktit që vetë ndërhyrja ruse në Ukrainë është akt i pastër kolonial. Për këtë arsye, për paradën e këtij viti janë ftuar përfaqësues nga “shumica globale”—një term që Kremlini e përdor për të përshkruar vendet e të ashtuquajturit Jug Global, ku Putini e sheh veten si udhëheqës joformal. Mes pjesëmarrësve janë edhe ushtarë nga Mianmari dhe VIP-a nga Guinea Ekuatoriale, Burkina Faso dhe vende të tjera. Natyrisht, këto vende nuk kanë pasur asnjë lidhje me fitoren e vitit 1945. Megjithatë, një aleat historik do të jetë i pranishëm: Kina, e përfaqësuar nga udhëheqësi i saj i fuqishëm Xi Jinping, i cili u takua me Putinin në Kremlin të enjten. Bashkimi mes Moskës dhe Pekinit ka vlerë të rëndësishme simbolike, edhe pse është e qartë se Xi ka më pak nevojë për Putinin sesa ky për të. Ajo që bie në sy, megjithatë, është mungesa e aleatëve kryesorë të Bashkimit Sovjetik në Luftën e Dytë Botërore—bashkautorët e fitores historike—nga festimet e Putinit. Nëse kjo nuk është izolim, atëherë çfarë është?
Megjithatë, pas kësaj përvjetoreje fshihet një ndryshim edhe më domethënës: marrëdhëniet gjithnjë në zhvillim mes Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara pas rikthimit të Trump në pushtet. Deri tani, euforia që përfshiu Rusinë pas përmirësimit të marrëdhënieve me Uashingtonin këtë pranverë ka nisur të zbehet, por shumë elita dhe qytetarë rusë vazhdojnë të shpresojnë që administrata Trump të ndërmjetësojë një zgjidhje për përfundimin e luftës—dhe madje të mbështesë kushtet dhe kërkesat ruse. Për Putinin, administrata e re amerikane ofron një mundësi për një marrëveshje të favorshme ekonomike në një moment të rrezikshëm për Rusinë, si dhe një rrugëdalje nga bataku i Ukrainës pa humbur fytyrën. Edhe pse as Trump e as ndonjë përfaqësues i administratës së tij nuk marrin pjesë në festimet e Ditës së Fitores, në retorikën dhe propagandën zyrtare të Kremlinit, Shtetet e Bashkuara janë promovuar në statusin e “partnerit historik”, në kontrast të drejtpërdrejtë me Evropën, e cila paraqitet si armiku kryesor. Vetëm pak kohë më parë, rolet ishin të kundërta.
