Si mund ta zgjidhë diplomacia amerikane konfliktin mes Kongos dhe Ruand
Përpjekjet e Presidentit Donald Trump gjatë mandatit të tij të dytë për të ndërmjetësuar paqe në Gaza dhe Ukrainë kanë sjellë pak rezultate. Por ekziston një vend ku përfshirja e Shteteve të Bashkuara mund të ndihmojë realisht për të sjellë paqen: Republika Demokratike e Kongos, ku prej më shumë se tre vjetësh e gjysmë grupi rebel M23 i mbështetur nga Ruanda po lufton kundër qeverisë kongoleze dhe aleatëve të saj. Përplasjet kanë shkaktuar mijëra viktima dhe kanë zhvendosur miliona njerëz. Që nga nëntori 2021, me trupa, municione, armë dhe mbështetje diplomatike nga ushtria ruandeze, M23 — një grup i armatosur i përbërë kryesisht nga kongolezë Tutsi që synojnë të rrëzojnë qeverinë — ka zgjeruar kontrollin e tij mbi zona rurale dhe dy qytete të mëdha përgjatë kufirit me Ruandën.
Reagimi i qeverisë kongoleze ndaj kësaj ndërhyrjeje vetëm sa e ka përshkallëzuar dhunën: Kinshasa ia ka deleguar përpjekjet kundër kryengritjes kontraktorëve ushtarakë ndërkombëtarë privatë dhe i ka dhënë mbështetje grupeve të armatosura të improvizuara dhe të padisiplinuara të njohura si Wazalendo. Pasi bisedimet e paqes të mandatuara nga Bashkimi Afrikan me ndërmjetësimin e presidentit angolez João Lourenço u shembën në dhjetor të vitit të kaluar, qeveria e Ruandës e rriti ndërhyrjen, duke ofruar fuqinë kryesore të zjarrit që ndihmoi M23 të marrë qytetet kufitare të Goma-s dhe Bukavu-së, duke dyfishuar afërsisht territorin që mbante. Por më pas, në fund të marsit, përparimi i kryengritjes në veri-perëndim u ndal, pjesërisht për shkak të linjave të mbingarkuara të furnizimit — por edhe si rezultat i presionit të SHBA-së dhe Bashkimit Evropian.
Pas një fillimi të ngadaltë, administrata Trump i uli në tryezë Kongon dhe Ruandën dhe rinisi përpjekjet për të arritur një marrëveshje paqeje. Së bashku me Katarin (që po ndërmjetëson mes Kongos dhe M23), Shtetet e Bashkuara kanë udhëhequr disa raunde negociatash mes dy vendeve. Ato kanë kërkuar të përdorin investimet amerikane si mjet presioni për ta bindur Ruandën të tërheqë trupat dhe t’i lejojë Kongos të rifitojë kontrollin mbi territorin e saj.
Administrata Trump ka një mundësi reale për të ndërmjetësuar një marrëveshje historike, por kjo nuk mund të arrihet vetëm përmes stimujve ekonomikë. Do të nevojitet një dozë e madhe presioni diplomatik dhe material, veçanërisht ndaj Ruandës. Uashingtoni duhet të tregojë më shumë koherencë dhe përqendrim në politikën e tij ndaj Afrikës. Dhe Shtetet e Bashkuara duhet të bëhen më gjithëpërfshirëse në këtë proces: Bashkimi Afrikan, Bashkimi Evropian, Mbretëria e Bashkuar dhe Kombet e Bashkuara duhet të ftohen në tryezë në mënyrë që të hartohet një zgjidhje e qëndrueshme për 30 vitet e dhunës në Kongo.
