Nga Maksi Çami
Kur analizojmë historinë e feve abrahamike Islamit, Krishterimit dhe Judaizmit përballemi me një paradoks të thellë. Këto besime u themeluan mbi zbulesa hyjnore që predikonin drejtësi, mëshirë dhe dinjitet njerëzor. Megjithatë, historia regjistron raste të panumërta kur këto fe u shfrytëzuan për të justifikuar dhunën e pushtetit, persekutimin dhe dominimin.
Në Europën mesjetare, të krishterët jo vetëm që i përzunë hebrenjtë nga qytetet dhe i izoluan në lagje të mbyllura (geto), por krijuan edhe doktrina teologjike që i paraqisnin ata si “vrasësit e Krishtit”, duke justifikuar shekuj me radhë dhune sistematike.
Inkuizicioni spanjoll mbetet një kapitull famëkeq, ku hebrenjtë dhe myslimanët u përballën me konvertime të detyruara, tortura dhe vdekje. Al-Andalus, dikur simbol i convivencia-s (bashkëjetesës), u shkatërrua përmes dëbimeve gjenocidale, duke zhdukur shekuj dijeje islame dhe hebraike që e kishin kthyer Spanjën në një qendër shkencore dhe filozofike të botës. Këto nuk ishin akte të izoluara, por fushata strukturore, të mbështetura nga shtetet, për të fshirë identitete dhe besime të konsideruara kërcënim për hegjemoninë kristiane. Holokausti nën Adolf Hitlerin, ndonëse i nxitur nga një antisemitizëm racor sekular, lindi mbi këtë fond historik të antisemitizmit të krishterë një fakt shpesh i anashkaluar sot.
Në të kundërt, gjatë shekullit të fundit, Islami është etiketuar si një fe e dhunshme në vetvete. Kjo narrativë është ngulitur thellë në diskursin akademik, politik dhe mediatik perëndimor. Megjithatë, teologjia islame, e rrënjosur në koncepte si rahma (mëshirë), adl (drejtësi) dhe taqwa (ndërgjegje), ndalon kategorikisht dhunën sistematike ndaj të pafajshmëve. Grupe si Al-Qaida dhe Daesh përdoren për të forcuar islamofobinë globale, por analizat gjeopolitike tregojnë se këto organizata u krijuan ose u ushqyen indirekt nga operacionet e inteligjencës perëndimore në Afganistan, Irak dhe Siri, me synim destabilizimin dhe kontrollin e rajonit. Pra, ekzistenca e tyre ka pasur një funksion të dyfishtë: krijimin e kaosit në tokat myslimane dhe ndërtimin e një narrative frike rreth Islamit.
Sot, veprimet e dhunshme të shtetit izraelit në Gaza ngrejnë pyetje të rënda morale e filozofike. Po shohim tmerrin e përditshëm bombardimin e spitaleve, djegien e fëmijëve, vrasjen e mjekëve dhe gazetarëve, shkatërrimin sistematik të infrastrukturës civile. Këto nuk janë akte terroriste të shpërndara; janë operacione të planifikuara nga shteti me mbështetjen e liderëve politikë, parlamentit dhe një pjese të madhe të shoqërisë izraelite. Shumë hebrenj besimtarë e refuzojnë këtë dhunë si krejtësisht të kundërt me mësimet e Torës. Grupimi hebre ultra-ortodoks prej kohësh ka argumentuar se sionizmi është një ideologji politike e shkëputur nga Judaizmi i vërtetë, i cili predikon përulësi, drejtësi dhe pritjen e shpëtimit përmes pastrimit moral, jo përmes pushtimeve territoriale.
Dallimi kritik këtu qëndron mes terrorizmit si akt i grupeve të radikalizuara dhe dhunës sistemike të kryer nga i gjithë aparati shtetëror. Kur dhuna normalizohet në të gjitha nivelet e shoqërisë nga intelektualët te ushtarët, parlamentarët dhe qytetarët e thjeshtë, po përballemi me një kolaps shoqëror të ndërgjegjes. Rreziku moral këtu është shumë më i madh se ai i grupeve terroriste; është shfaqja e një psikopatie kolektive, ku vrasja dhe spastrimet etnike justifikohen si detyrë hyjnore ose imperativ civilizues.
Për ta thënë troç, fytyra e vërtetë e sionizmit është njësoj me terrorizmin Daesh. Të dyja lëvizjet e instrumentalizojnë fenë ose tekstet e shenjta për të justifikuar pushtimin dhe shfarosjen. Dehumanizojnë tjetrin për të eliminuar çdo kufi etik në ushtrimin e dhunës. Ushqejnë ideologji apokaliptike që predikojnë luftë të përhershme dhe zgjerim territorial. Dallimi qëndron në shkallë dhe legjitimitet. Daesh-i u dënua universalisht si organizatë terroriste. Ekstremizmi sionist, i mishëruar në një shtet me armë bërthamore dhe aleanca globale, zbutet në perceptimin publik përmes filtrimit mediatik dhe mburojave diplomatike, pavarësisht se ka të njëjtat rrënjë ideologjike supremaciste.
Megjithë kontrollin e madh mediatik nga rrjetet pro-sioniste në Perëndim, opinioni publik po ndryshon. Sondazhet tregojnë se gati gjysma e qytetarëve të botës tashmë i shohin veprimet e Izraelit si të pajustifikueshme. Ky ndryshim reflekton një zgjim të thellë moral që tejkalon propagandën. Kjo nuk ka të bëjë thjesht me hebrenjtë, të krishterët apo myslimanët. Ka të bëjë me gjendjen njerëzore. Fetë lindën për të ngritur shpirtin e njeriut, duke na thirrur drejt mëshirës, drejtësisë dhe përulësisë përpara Zotit. Kur këto zbulesa rrëmbehen nga ideologjitë politike, ato shndërrohen në instrumente tiranie dhe jo çlirimi.
Sot, bota duhet ta pranojë ekstremizmin sionist si një kërcënim, jo vetëm për palestinezët, por për të ardhmen morale të njerëzimit. Ashtu si Daesh-i, ai rrënjoset në një ideologji totalitare e të dhunshme që kërkon zhdukjen e Tjetrit. Vetëm përmes një etike universale, të bazuar në mësimet profetike dhe dinjitetin njerëzor, mund ta përballojmë këtë errësirë dhe të mos lejojmë të na përpijë të gjithëve.
