Nga Danilo Taino / Corriere Della Sera
Që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës më 24 shkurt 2022, bota ka shtruar pyetjen nëse Kina mbështet apo jo luftën e Vladimir Putinit. Megjithëse për një kohë të gjatë u spekulua për rolin e mundshëm të Pekinit si ndërmjetës i paanshëm, realiteti është krejt tjetër: Presidenti Xi Jinping nuk e ka fshehur kurrë “miqësinë pa kufij” me Rusinë dhe nuk e ka dënuar asnjëherë agresionin ndaj Ukrainës. Sot është më se e qartë se Kina jo vetëm që nuk qëndron neutrale, por e ndihmon aktivisht përpjekjen ushtarake ruse.
Pesë institute evropiane kërkimore – Merics (Gjermani), OSW (Poloni), NKK, SCEEUS dhe UI (Suedi) – kanë publikuar një raport që hedh dritë mbi përmasat e partneritetit Kinë-Rusi. Që nga nisja e luftës, shkëmbimet tregtare mes dy vendeve janë rritur ndjeshëm, duke arritur në 245 miliardë dollarë në vitin 2024 – më shumë se dyfishi krahasuar me vitin 2020. Kina është bërë rrjeta e shpëtimit ekonomik e Moskës, duke zëvendësuar tregjet perëndimore që u mbyllën për naftën, gazin dhe qymyrin rus. Vetëm eksportet e naftës ruse drejt Kinës në vitin 2024 arritën në 108 milionë ton – një rritje prej gati 30% krahasuar me një vit më parë.
Por bashkëpunimi nuk është vetëm ekonomik. Nga viti 2003 deri në 2024, Rusia dhe Kina kanë zhvilluar 90 stërvitje ushtarake të përbashkëta – 26 prej tyre pas pushtimit të Ukrainës. Vetëm në vitin 2024, ushtrimet u zhvilluan në zona të ndjeshme si Gjiri i Finlandës, Gjiri i Omanit, Deti i Kinës Jugore, Deti i Japonisë, Deti i Beringut dhe kufiri ruso-kinez në Heihe. Paralelisht, Kina ka rritur ndjeshëm eksportin e pajisjeve “dual-use” – me përdorim si civil, ashtu edhe ushtarak – përfshirë qarkore elektronike, sisteme komunikimi, komponentë optikë dhe makineri të avancuara për prodhimin industrial dhe mbrojtjen.
Modernizimi i kalimeve kufitare tregtare dhe rritja e numrit të studentëve kinezë në universitetet ruse – nga 32.500 në vitin 2021 në 51.200 në vitin 2024 – janë dëshmi të mëtejshme të afërsisë strategjike mes dy regjimeve që sfidojnë rendin perëndimor. Raporti i pesë think-tank-eve evropiane konfirmon se partneriteti Kinë-Rusi nuk është më vetëm një bashkëpunim i leverdishëm, por një aleancë ideologjike dhe ushtarake që synon të riformatojë rendin ndërkombëtar sipas logjikës autoritare të Pekinit dhe Moskës.
