Nga Michael Brown | Foreign Affairs
Në një skenar jo aq të largët, Kina grumbullon trupa në provincën Fujian dhe një flotë luftarake përballë Tajvanit. Inteligjenca amerikane e sheh këtë si më shumë se një provokim: është përgatitje për luftë. Tregjet bien, bota përballet me një tronditje ekonomike prej 10 trilionë dollarësh. Në këtë moment, SHBA duhet të përgjigjet ndaj pyetjes që e ka shtyrë për dekada: a do të mbrojë ushtarakisht Tajvanin?
Por SHBA nuk është e përgatitur për një luftë të madhe. Stoqet e municioneve janë të ulëta, mjetet janë të vjetra dhe kapaciteti industrial për t’i zëvendësuar mungon. Në simulime lufte për Tajvanin, SHBA del pa raketa precize pas pak javësh. Madje, zëvendësimi i tyre do të zgjaste vite.
Megjithë rritjen e buxhetit të mbrojtjes në 825 miliardë dollarë, vetëm 21% shkon për pajisje të reja. Kjo është më pak se 3% e PBB-së—shifra më e ulët në një shekull.
Pse industria ushtarake amerikane është e papërgatitur?
Pas Luftës së Ftohtë, SHBA uli me 30% shpenzimet për mbrojtje. U hoq dorë nga stoqet, u mbyllën linja prodhimi dhe u lejua konsolidimi i industrisë. Nga mbi 50 furnizues kryesorë të mbrojtjes, sot kanë mbetur vetëm pesë. Sistemi i blerjeve të Pentagonit është i ngadalshëm, i ngarkuar me burokraci dhe pengon adoptimin e teknologjive civile.
Për shembull, prodhimi i raketave Stinger është penguar sepse dizenjimi i tyre daton që nga vitet 1970 dhe komponentët janë jashtë përdorimit. Prodhuesi Raytheon është detyruar të rikrijojë pjesë të vjetra dhe të rikthejë inxhinierë të dalë në pension.
Edhe më keq, kapaciteti i ndërtimit të anijeve ushtarake të Kinës është 370 herë më i madh se ai amerikan. 70% e flotës së Pekinit është ndërtuar pas vitit 2010. Ndërkohë, avioni mesatar në flotën amerikane ka 32 vjet.
Dronët dhe teknologjia
SHBA është pas edhe në dronët e lirë dhe sistemet e reja pa pilot. Ukraina po përdor 10,000 dronë në muaj. SHBA ka buxhetuar vetëm 0.3% për këtë sektor.
Në fushën e teknologjisë, diferenca është alarmante: një iPhone ka më shumë fuqi procesimi se një F-35, dhe më shumë inteligjencë artificiale sesa shumica e mjeteve ushtarake. Softuerët ushtarakë nuk përditësohen si ato civile. Shkalla e inovacionit është e ngadaltë.
Si mund të ndryshohet kjo gjendje?
Michael Brown propozon gjashtë masa urgjente:
- Modernizimi i aseteve ekzistuese.
- Zgjerimi i kapaciteteve mbrojtëse.
- Rritja e stoqeve dhe kapacitetit prodhues për municione.
- Ulja e varësisë nga furnitorë të vetëm dhe rritja e konkurrencës.
- Ristrukturimi i mënyrës se si Pentagoni bën blerje.
- Rritja e financimit dhe sigurimi i një vazhdimësie shumëvjeçare të tij.
Në veçanti, Brown sugjeron aprovime shumëvjeçare për kontratat ushtarake, që do t’u jepnin sinjale pozitive prodhuesve për investime afatgjata dhe kapacitete më të mëdha. Duhet gjithashtu të përdoret Ligji për Prodhimin e Mbrojtjes për të krijuar rezerva strategjike të eksplozivëve dhe përbërësve kimikë.
Rëndësia e bashkëpunimit me aleatët
Sipas Brown, SHBA duhet të lehtësojë prokurimet nga aleatët dhe të heqë barrierat e brendshme që kufizojnë eksportin e armëve te vendet mike. Bashkëpunimi me aleatët mund të ndihmojë në diversifikimin e zinxhirëve të furnizimit larg nga Kina.
Përfundimi: Ndryshim ose dështim
Nëse SHBA nuk vepron tani, rrezikon të përballet me një krizë të sigurisë pa mjetet për t’i bërë ballë. Siç tha gjenerali Douglas MacArthur më 1940:
“Historia e dështimit në luftë mund të përmblidhet në dy fjalë: shumë vonë.”
Brown paralajmëron se pa një “mobilizim industrial të epokës moderne”, arsenali i demokracisë do të jetë bosh kur më shumë të nevojitet.
