Nga Laron Ndia

Nga një këndvështrim i jashtëm, bashkëpunimi mes Sali Berishës dhe Altin Goxhajt mund të duket si një aleancë e natyrshme brenda opozitës shqiptare. Të dy kanë një retorikë të fortë kundër qeverisë dhe një qëndrim kritik ndaj faktorëve të huaj që ndikojnë në politikën shqiptare. Megjithatë, duke analizuar më në thellësi natyrën e këtij bashkëpunimi dhe karakterin e dy figurave, lind pyetja: A është kjo një alternativë e besueshme për të ardhmen e Shqipërisë?

Një aleancë e interesit apo e idealeve?

Historia politike e Sali Berishës tregon një aftësi të jashtëzakonshme për të ndërtuar dhe prishur aleanca sipas nevojës së momentit. Pas rikthimit në krye të Partisë Demokratike në 2021, Berisha e ripozicionoi veten si lideri kryesor i opozitës, duke ndërtuar një narrativë anti-Soros dhe anti-Rama. Pikërisht në këtë kontekst, Altin Goxhaj, një nga figurat më të zëshme të linjës sovraniste dhe kundërshtarit të globalizmit, u pa si një aleat i mundshëm.

Goxhaj është një figurë që ka ndërtuar identitetin e tij politik përmes qëndrimeve të forta dhe shpeshherë ekstreme ndaj elitës politike dhe ndërhyrjeve të huaja në Shqipëri. Për Partinë Demokratike, përfshirja e një zëri të tillë mund të shihej si një përpjekje për të përthithur mbështetjen e grupeve skeptike ndaj establishmentit politik.

Por problemi kryesor me këtë aleancë nuk është vetëm mënyra si u ndërtua, por edhe si u zhvillua. Goxhaj, i cili fillimisht e mbështeti Berishën, më pas kaloi në një linjë kritike ndaj tij, duke e akuzuar për kompromise politike. Kjo e bën të qartë se ky bashkëpunim nuk u bazua në ideale të përbashkëta afatgjata, por në interesa të momentit.

Retorika anti-globaliste: Një strategji e menduar apo oportunizëm politik?

Bashkëpunimi mes Berishës dhe Goxhajt nuk është vetëm një çështje e brendshme politike shqiptare, por edhe një reflektim i mënyrës sesi një segment i opozitës shqiptare i qaset zhvillimeve globale, veçanërisht në raport me Bashkimin Evropian dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Altin Goxhaj ka qenë një nga zërat më të fortë kundër asaj që ai e quan “agjenda globaliste” e drejtuar nga George Soros, Bashkimi Evropian dhe administratat e mëparshme amerikane. Ai ka ndërtuar një narrativë ku Shqipëria paraqitet si viktimë e një komploti ndërkombëtar që synon të minojë sovranitetin kombëtar përmes reformave të sponsorizuara nga jashtë, si reforma në drejtësi apo politikat e integrimit në BE.

Nga ana tjetër, Sali Berisha ka ndjekur një rrugë më të nuancuar. Dikur një nga mbështetësit më të mëdhenj të integrimit evropian dhe një aleat i fortë i Shteteve të Bashkuara, Berisha e ka modifikuar qëndrimin e tij pas shpalljes “non grata” nga SHBA dhe Britania e Madhe. Në vitet e fundit, ai ka adoptuar një gjuhë më kritike ndaj institucioneve ndërkombëtare, duke i akuzuar për mbështetje të qeverisë Rama dhe për një lloj ndërhyrjeje që ai e sheh si të padrejtë në politikën shqiptare.

Kjo qasje e Berishës është një përpjekje për të ripozicionuar veten në një kontekst ku retorika sovraniste po bëhet gjithnjë e më e fuqishme në Evropë dhe SHBA. Me mundësinë e një rikthimi të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, marrëdhëniet transatlantike mund të ndryshojnë ndjeshëm, duke bërë që opozita shqiptare të ndjekë një linjë më euro-skeptike.

Trump, BE dhe ripozicionimi gjeopolitik: Ku e çon kjo Shqipërinë?

Me rikthimin e Donald Trump në politikën amerikane dhe mundësinë e një rizgjedhjeje të tij, qasja e SHBA ndaj Bashkimit Evropian po ndryshon ndjeshëm. Trump ka paralajmëruar masa të reja të luftës tregtare kundër BE-së dhe ka sinjalizuar një shkëputje të mundshme të angazhimit amerikan në mbrojtjen e Evropës, duke e bërë NATO-n një aleancë më të brishtë.

Kjo dinamikë ka dy implikime të rëndësishme për Shqipërinë:

1. Integrimi Evropian bëhet më i pasigurtë – Me BE-në që përballet me sfida të brendshme, si rritja e forcave populiste dhe tensionet me SHBA, perspektiva e zgjerimit të unionit mund të zbehet. Shqipëria, e cila ka ndërtuar strategjinë e saj afatgjatë mbi integrimin në BE, mund të përballet me një periudhë të gjatë pasigurie.
2. Marrëdhëniet SHBA-Shqipëri në një pikë kthese – Nëse administrata e Trump fokusohet më shumë tek interesat e saj ekonomike dhe më pak tek roli i saj tradicional si garantuese e stabilitetit euroatlantik, Shqipëria do të duhet të gjejë mënyra të reja për të mbrojtur interesat e saj strategjike.

Në këtë kontekst, qasja e Berishës dhe Goxhajt mund të duket e arsyeshme për disa segmente të elektoratit që shohin një botë ku shtetet duhet të mbështeten më shumë tek vetja dhe më pak tek institucionet ndërkombëtare. Por problemi kryesor është se Shqipëria nuk është një fuqi e madhe globale që mund të ndjekë një rrugë të izoluar; ajo ka nevojë për aleanca të forta dhe stabilitet institucional për të siguruar zhvillimin e saj.

Përfundim: Një opozitë që funksionon për veten, jo për vendin

Pavarësisht se sa tërheqëse mund të duken sloganet anti-globaliste dhe nacionaliste, realiteti është se Shqipëria mbetet një vend i vogël dhe i varur ekonomikisht nga Perëndimi. Investimet kryesore vijnë nga BE dhe SHBA, tregtia kryesore është me vendet e Evropës dhe siguria e saj varet nga NATO.

Një opozitë që angazhohet në retorikë kundër Perëndimit pa ofruar një strategji alternative realiste rrezikon të mbetet e izoluar dhe e paaftë për të ndikuar realisht në të ardhmen e vendit. Shqipëria nuk ka luksin të eksperimentojë me politika izolacioniste apo anti-globaliste në një moment kur stabiliteti rajonal dhe global është më i pasigurt se kurrë.

Në fund të fundit, sfida kryesore për çdo alternativë politike nuk është vetëm të kritikojë qeverinë apo të denoncojë ndikimet e huaja, por të propozojë një vizion të qartë dhe të zbatueshëm për zhvillimin e vendit. Dhe deri më tani, aleanca Berisha-Goxhaj nuk ka arritur të ofrojë një përgjigje bindëse për këtë pyetje themelore.