Shkencëtarët kanë identifikuar një formë të pazakontë komunikimi në oqean që mund të ndihmojë në kërkimin për jetë jashtëtokësore. Sipas Institutit SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence), një seri flluskash në formë unaze – të ngjashme me “unaza tymi” – që dalin nga nëndetësia, janë krijuar nga balenat e gjibave (humpback whales) dhe besohet se përfaqësojnë një përpjekje për të komunikuar me njerëzit.
Për herë të parë, këto unaza janë parë teksa balenat ndërveprojnë drejtpërdrejt me njerëzit në natyrë – jo gjatë ushqyerjes apo ritualeve të çiftëzimit, siç ndodhte më parë. Kërkuesit thonë se kjo sjellje duket si një përshëndetje e qëllimshme: një mënyrë për të thënë “përshëndetje” ose për të tërhequr vëmendjen njerëzore.
Flluska si sinjal nga oqeani… apo model për kontakt me alienët?
Studiuesit nga SETI, në projektin e tyre të quajtur WhaleSETI, po analizojnë nëse ky fenomen përfaqëson një formë inteligjence jo-njerëzore që përpiqet të komunikojë me ne – një paralele e mundshme me mënyrën si mund të na kontaktonin civilizime jashtëtokësore.
“Balena po krijojnë unaza flluskash në drejtimin tonë, dukshëm për të ndërvepruar në mënyrë lozonjare, për të vëzhguar reagimin tonë ose për të komunikuar,” thotë Dr. Fred Sharpe nga Universiteti i Kalifornisë, bashkautor i studimit.
Kjo sjellje, sipas SETI, mund të ndihmojë në përmirësimin e mënyrës si kërkohen sinjale inteligjente në hapësirë, duke i ndihmuar shkencëtarët të dallojnë sinjale “të pazakonta” që zakonisht nuk do të konsideroheshin komunikim i qëllimshëm.
Studimi: 39 unaza flluskash në ujëra të hapura, të drejtuara drejt njerëzve
Ndërmjet viteve 2019–2023, shkencëtarët analizuan 12 episode të krijimit të unazave nga 11 balena të ndryshme në natyrë. Të dhënat erdhën nga vrojtues të pavarur, shkencëtarë, qytetarë dhe natyralistë, të cilët ndanë përjetimet e tyre në rrjetet sociale, intervista apo konferenca shkencore.
Në total u raportuan 39 unaza flluskash, të vëzhguara nga varka turistike, anije kërkimore, mjete private dhe avionë. Unazat u krijuan në tri rrethana: gjatë ushqyerjes, gjatë pushimit dhe – më së shumti – nga kureshtja.
Në nëntë raste, balenat krijuan këto unaza pranë njerëzve në varka apo në ujë. Sjellja e tyre ishte qetësuese dhe lozonjare – pa shenja agresioni – dhe shpesh shoqërohej me spërkatje uji dhe lëvizje rreth varkave apo notuesve.
Unazat zakonisht kishin diametër 2 deri në 3 metra dhe ngriheshin drejt sipërfaqes së oqeanit si unaza tymi. Disa herë ishin drejtuar qartë nga njerëzit dhe pasoheshin me “kureshtje të fëmijërore”, ku balenat dukeshin se prisnin një reagim.
Nga balenat te alienët: Një formë inteligjence që kërkon lidhje ndërqenieve
Sipas Institutit SETI, ky është një shembull i rrallë i inteligjencës jo-njerëzore që tregon vullnet për të komunikuar me ne. “Kjo mbështet idenë se civilizimet jashtëtokësore, ashtu si balenat, mund të evoluojnë kureshtjen dhe dëshirën për kontakt si pjesë e inteligjencës së tyre,” tha Dr. Laurance Doyle, bashkautor i studimit.
Në vitin 2023, ekipi WhaleSETI realizoi një “bisedë” 20-minutëshe me një balenë të quajtur Twain në Alaskë. Ato i luajtën tinguj balenash dhe Twain u përgjigj me thirrje të ngjashme në mënyrë të sinkronizuar – një ndërveprim që SETI e sheh si një model për komunikim me inteligjenca të tjera në univers.
“Duke integruar këto gjetje në kontekstin e gjerë të ekuacionit të Drake, ne synojmë të kuptojmë më mirë faktorët që ndikojnë në lindjen e inteligjencës komunikuese në civilizime jashtëtokësore,” deklaroi ekipi i WhaleSETI.
Ekuacioni i Drake është një formulë matematikore e krijuar në vitin 1961 për të vlerësuar sa civilizime të avancuara mund të ekzistojnë në galaktikën tonë dhe të jenë në gjendje të komunikojnë me Tokën përmes sinjaleve si valët radio.
Nëse cilësitë si kureshtja dhe ndërveprimi i qëllimshëm janë të domosdoshme për të arritur komunikimin, atëherë edhe alienët, sikurse balenat, mund të jenë të gatshëm të thonë: “Hej, a doni të flasim?”
