Friedrich Merz, kancelari i ri i Gjermanisë dhe udhëheqës i CDU-së, ndodhet përballë një paradoksi politik të pazakontë: ai ka fituar pushtetin vonë në jetë, me pak përvojë ekzekutive, dhe me një popullaritet të ulët qysh në ditët e para të qeverisjes. Megjithatë, ai përballet me sfida monumentale: modernizimin e ekonomisë gjermane, frenimin e rritjes së ekstremit të djathtë, rivendosjen e besimit në qendrën politike dhe përballjen me një rend ndërkombëtar në shpërbërje.
Biografia më e fundit e Merz-it, e shkruar nga gazetarja e Die Zeit, Mariam Lau, titullohet Në kërkim të qendrës së humbur. Ajo ofron një portret të një politikani që përpiqet të distancohet nga trashëgimia e Angela Merkelit dhe njëkohësisht të ruajë vijat e kuqe ndaj ekstremit të djathtë AfD. Por përpjekjet e tij për të forcuar qendrën konservatore janë shoqëruar me kontradikta të dukshme. Ai ka bërë dy kthesa të befasishme: së pari, tentoi të kalojë një mocion për ndalimin e emigracionit me ndihmën e AfD-së – një lëvizje që dështoi dhe shkaktoi rebelim brenda radhëve të tij. Së dyti, hoqi dorë nga rezistenca e tij ndaj borxhit publik për të kaluar një reformë kushtetuese që mundëson investime të mëdha në mbrojtje dhe infrastrukturë.
Merz përpiqet të qeverisë me një koalicion të qendrës, por ndodhet nën presion nga të dy krahët: e majta e akuzon për populizëm të djathtë, ndërsa e djathta e akuzon për moderim të tepruar. Ai e ka nisur mandatin me masa të forta për kufizimin e emigracionit, por planet më ambicioze për reforma në taksa dhe pensione janë zbutur nga partnerët socialdemokratë. Nga ana tjetër, Merz shfaqet si një teknokrat entuziast për teknologjitë e avancuara – që nga energjia bërthamore te mRNA dhe udhëtimet në hapësirë – duke u përpjekur të rifillojë rritjen në një vend me mungesë burimesh natyrore.
Politikisht, Merz është përballë dilemës klasike të të djathtës moderne: si të ruajë vlerat tradicionale pa penguar ndryshimin që kërkohet për t’u përshtatur me botën e sotme? Në një kontekst global ku qendrat politike po bien, kur konservatorizmi tradicional kërcënohet nga figura autoritare si Trump, dilema është më shumë ekzistenciale sesa taktike. Ndërsa Merz përpiqet të rindërtojë besimin në qendrën e djathtë, ai duhet të përballet edhe me sfidat gjeopolitike: ndërtimin e një Europe më të vetëqëndrueshme, ruajtjen e mbështetjes për Ukrainën dhe menaxhimin e marrëdhënieve delikate me Izraelin – ku pozicioni i tij është vazhdim i politikës së mbingarkuar nga ndjenja faji të Gjermanisë pas Holokaustit.
Në fund, siç thotë Lau, Merz është një konservator që duhet të provojë herë pas here se e meriton këtë titull – jo duke u kthyer pas, por duke ruajtur një vijë të moderuar në një botë gjithnjë e më ekstreme. Nëse ai dështon, do të dështojë jo vetëm si individ, por edhe si simbol i mbijetesës së qendrës politike në Gjermani dhe më gjerë.
