Rreth 5.3 milionë vjet më parë, një nga ngjarjet më dramatike në historinë gjeologjike të Tokës tronditi Europën dhe Afrikën: megapërmbytja zankleane. Pas afro një milion vitesh izolim, kur Deti Mesdhe ishte tharë dhe kthyer në një depresion të shkretë, Oqeani Atlantik çau ngushticën e Gjibraltarit, duke lëshuar ujë me shpejtësi deri në 108 km/h, në atë që shkencëtarët e konsiderojnë si cunamin më të madh natyror.
Kjo rrjedhë kolosale u desh nga 2 deri në 16 vjet për ta mbushur sërish Mesdheun, duke gdhendur kanione gjigante nënujore, modeluar bregdetet moderne dhe lënë pas shtresa masive sedimentesh, të zbuluara më vonë në Sicili dhe Maltë nga studiuesi Aaron Micallef dhe ekipi i tij.
Në një nga zbulimet më mbresëlënëse, janë identifikuar 300 kreshta të zgjatura nënujore, që dëshmojnë drejtimin dhe fuqinë e kësaj përmbytjeje. Shumë prej tyre përmbanin gurë të mëdhenj dhe zhavorr, që mund të transportoheshin vetëm nga një rrymë me fuqi shkatërruese.
Por çmimi ishte i madh:
Nga mbi 2000 specie detare, vetëm 86 mbijetuan.
Vetëm 4% e jetës detare ia doli të mbijetojë.
Sot, kjo ngjarje është më shumë se thjesht një histori antike – ajo shërben si paralajmërim për të ardhmen, ndërsa ndryshimet klimatike dhe shkrirja e akullnajave rrisin rrezikun e përmbytjeve katastrofike në botë.
Studimi i megapërmbytjes zankleane ndihmon jo vetëm në kuptimin e rilindjes së Mesdheut, por edhe në evoluimin e relievit dhe biodiversitetit të Europës dhe Afrikës së Veriut.
