Në 20 janar 2025, Donald Trump nisi mandatin e tij të dytë presidencial. Që nga ajo ditë, skena politike amerikane ka ndryshuar aq rrënjësisht, sa është e vështirë të besohet se kanë kaluar vetëm 100 ditë.
Në çdo aspekt — nga politika e jashtme te ekonomia dhe liritë civile — Shtëpia e Bardhë ka prodhuar çdo ditë lajme urgjente. “Pavarësisht nga ana politike ku ndodheni, shumica do të pajtoheshin se ka qenë shumë e ngarkuar,” thotë Patrick Malone, profesor i administratës publike në Universitetin Amerikan në Uashington. “Ai vërtet hyri në detyrë si një stuhi.”
Sipas analistëve, strategjia e Trump është të trondisë opozitën përmes një serie masash ekstreme, duke e çuar gradualisht në një paralizë institucionale, ndërsa themelet e demokracisë amerikane konsumohen.
Preokupime në çdo front: Nga klima te liria e shtypit
Qytetarët amerikanë që kundërshtojnë drejtimin e ri të Trump nuk dinë ku ta fillojnë protestën. Të ngrihen kundër mohimit të ndryshimeve klimatike? Apo ndaj shkeljes së ndarjes së pushteteve, pasi administrata vazhdon dëbimet në kundërshtim me urdhrat e gjykatave federale?
Ndërkohë, shtypi i lirë është nën presion, me media të ndaluara nga konferencat për shtyp në Shtëpinë e Bardhë, ndërsa universitetet dhe studiuesit po përballen me shkurtime drastike fondesh.
Çështja e Ukrainës: Premtime të thyera dhe favore ndaj Rusisë
Në maj 2023, gjatë një eventi në New Hampshire, Trump premtoi se do ta përfundonte menjëherë luftën në Ukrainë. “Do ta ndaloj vdekjen e rusëve dhe ukrainasve brenda 24 orësh,” deklaroi ai.
Megjithatë, lufta vazhdon. Përpjekjet e administratës Trump për paqe po zhvillohen në mënyrë të njëanshme dhe duket se favorizojnë Moskën. Madje në bisedën e parë telefonike me Presidentin rus Vladimir Putin, Trump raportoi se kishte bërë lëshime të konsiderueshme.
Në një vizitë në Shtëpinë e Bardhë, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy u qortua publikisht nga Trump dhe Zëvendëspresidenti JD Vance si “jomirënjohës”, çka çoi në pezullimin e ndihmës ushtarake për Ukrainën — ndihmë që më vonë rifilloi, por me kushte të reja.
Trump madje kritikoi Ukrainën për refuzimin që të dorëzojë Krimenë, duke sugjeruar që kjo do të përshpejtonte paqen. Ky qëndrim ka tronditur thellësisht si Kievin, ashtu edhe aleatët perëndimorë, të cilët ndihen gjithnjë e më pak të mbështetur nga SHBA.
Imigracioni: Shifrat më të ulëta, por jo “spektakolare”
Gjatë fushatës së tij, Trump premtoi dëbime masive të emigrantëve të paligjshëm. Në realitet, ritmi i dëbimeve nuk është rritur ndjeshëm: rreth 11,000 deportime u kryen në shkurt 2025, krahasuar me 12,000 deportime në të njëjtin muaj të vitit 2021 nën administratën Biden.
Megjithatë, ka një rënie të ndjeshme të kalimeve të paligjshme të kufirit me Meksikën, gjë që mbështet pretendimin e Trump për një politikë më të ashpër ndaj emigracionit.
Ekonomia: Inflacion më i ulët, por çmimet në supermarkete mbeten të larta
Trump kishte premtuar që “çmimet do të bien që ditën e parë”. Deri tani, ka pasur ulje çmimesh për benzinën, biletat e avionëve dhe akomodimet hoteliere. Inflacioni, përjashtuar energjinë dhe ushqimet, ishte në 2.8% në mars — niveli më i ulët në pothuajse katër vjet.
“Politikat e presidentit po funksionojnë për ta mbajtur inflacionin nën kontroll,” deklaroi Stephen Miran, kryetar i Këshillit të Këshilltarëve Ekonomikë të Shtëpisë së Bardhë.
Megjithatë, për shumë familje amerikane, faturat javore të ushqimeve mbeten të larta, me një kosto që kalon 150 dollarë për dy persona edhe në zonat më të lira.
Tarifat mbrojtëse: Një thikë me dy presa
Në prill, Trump prezantoi tarifa mbi pothuajse të gjitha mallrat e importuara, duke përmbushur një tjetër premtim elektoral. Por këto tarifa kanë rritur kostot për konsumatorët dhe kanë rrezikuar marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare.
Sipas një sondazhi të Pew Research Center, amerikanët tani janë më pesimistë për të ardhmen ekonomike: vetëm 36% presin përmirësim, ndërsa 45% besojnë se situata do të përkeqësohet në vitin e ardhshëm.
Një qeveri pa stabilitet
Kaosi nuk është i kufizuar vetëm te politikat. Shpesh, administrata Trump ka prezantuar masa drastike për t’i tërhequr sërish disa ditë më vonë — si në rastin e tarifave ose të largimeve masive nga administrata publike, të cilat më pas u korrigjuan pjesërisht.
“Kjo është një mënyrë shumë e vështirë për të drejtuar një qeveri,” thekson profesor Malone. “Çdo qeveri ka nevojë për stabilitet dhe parashikueshmëri, dhe kjo nuk është ajo që po shohim tani.”
